مقدمه :
در جهان امروز، فناوری فضایی به عنوان یکی از مهمترین زمینههای رقابتی در بین کشورها شناختهمیشود؛ بهگونهای که میزان دستیابی به اشکال گوناگون فناوری فضایی، مبنای دقیقی برای مقایسهکشورها از نظر توسعه اقتصادی و صنعتی محسوب میشود. با توجه به ویژگیها و کاربردهای
منحصربهفرد فناوریهای فضایی، دیگر نمیتوان زندگی بشر را بدون استفاده از فضا متصور بود.
در این میان، یکی از کاربردهای مهم و حیاتی فضا برای انسان مخابرات است. امروزه، پیشرفت و تکاملجوامع بشری و افزایش روزافزون نیازهای ارتباطی، توسعه شیوههای نوین ارتباطی را ضروری کردهاست. ماهوارههای مخابراتی را میتوان بهترین، کارآمدترین و گاهی تنها راه ایجاد ارتباط بین دو نقطه ازکره زمین دانست.
ماهوارههای مخابراتی، گامی بزرگ در صنعت تجاریسازی فضا محسوب میشوند و بهرهبرداری تجاری ازاین ماهوارهها، بهویژه پس از جنگ سرد در دهه 90 میلادی، راه را برای گسترش تجارت فناوریفضایی در تمام زمینهها هموار کرد. به دلیل همین کاربردهای ارزشمند، دستیابی به فناوری ساخت،توسعه و پرتاب ماهوارههای مخابراتی برای تمامکشورهای جهان حیاتی به نظر میرسد.
اسپوتنیک1 شوروی سابق، اولین ساخته دست بشر که در سال 1957 مرزهای فضا را به روی بشرگشود، نخستین سیگنالهای رادیویی را برای اولین بار از فضا به زمین مخابره کرد. پس از آن، ناساماهواره اِکو را در سال 1960 که به شکل بالونی آلومینیمی بود، برای بازپخش غیرفعال ارتباطاترادیویی به فضا پرتاب کرد. کوریر1بی که توسط شرکت آمریکایی فیلکو طراحی و در 1960 پرتاب شد،اولین ماهواره بازپخش فعال امواج رادیویی نام گرفت.
ماهواره تِلاستار متعلق به شرکت تلگراف و تلفن آمریکا، اولین ماهواره مخابراتی فعال بازپخش مستقیمبود که طبق توافقی چندملیّتی برای توسعه ماهوارههای مخابراتی توسط ناسا در 1962 از کیپکاناورالپرتاب شد. این پرتاب همچنین اولین پرتابی بود که با سرمایهگذاری بخش خصوصی انجام شد.
اولین ماهواره زمینآهنگ، ماهواره سینکام2 متعلق به شرکت فضایی- مخابراتی هیوز بود که در 1963پرتاب شد. سینکام3 به عنوان اولین ماهواره زمینثابت، در 1964 به فضا پرتاب شد. قرارگیری درمدار زمینثابت باعث میشد تا از دید ناظر زمینی، ماهواره در فضا ثابت به نظر برسد. از این رو، برایارسال و دریافت سیگنال از ماهواره، به تجهیزات رهگیری نیازی نبود. این ماهواره در موقعیت مداری180 درجه شرقی قرار داشت.
کمی پس از سینکام3، ماهواره اینتلست1 در ششم آوریل 1965 به عنوان یک ماهواره مخابراتیزمینثابت بر فراز اقیانوس اطلس و در موقعیت مداری 28 درجه غربی قرار گرفت. در نهم نوامبر1972 نیز، آنیک اِی1 اولین ماهواره زمینثابتی بود که برای ارائه خدمات مخابراتی به قاره آمریکا،
توسط شرکت تلهست کانادا به فضا پرتاب شد.