مقاله بررسی جامع خراسان

مقاله بررسی جامع خراسان در 45 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	جغرافیا
فرمت فایل	doc
حجم فایل	27 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	45

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 6017

تمام فایل ها

مقاله بررسی جامع خراسان در 45 صفحه ورد قابل ویرایش

ویژگیهای طبیعی

موقعیت و وسعت

استان خراسان وسیعترین استان کشور می‌باشد که در مختصات جغرا فیایی 30 درجه 21دقیقه تا 38 درجه و 17 دقیقه عرض شمالی و 55 درجه و 28 دقیقه تا 61 درجه و 14 دقیقه طول شرقی گسترش یافته است . وسعت این استان 248000 کیلومتر مربع و تقریباً 65% مساحت ایران را به خود اختصاص داده است . استان خراسان از شمال و شمال شرقی به ترکمنستان، از شرق به افغانستان، از جنوب به استانهای سیستان و بلوچستان و کرمان، از غرب شمال غرب به استانهای یزد، اصفهان، سمنان و گلستان محدود می‌شود. استان خراسان با ترکمنستان 700 کیلومتر و با افغانستان 419 کیلومتر مرز مشترک دارد.



اقلیم (آب و هوا)

در استان خراسان به دلیل گستردگی، اقلیم های متفاوتی را می‌توان مشاهده کرد. بر اساس مطالعات انجام گرفته چهار نوع اقلیم کلی در استان خراسان به شرح زیر وجود دارد:

-آب وهوای سرد استپی: این نوع اقلیم در نواحی مرتفع استان (ارتفاعات آلاداغ و بینالود)مشاهده می‌شود.

-آب وهوای مدیترانه ای: این نوع اقلیم بیشتر در مناطق بجنورد، قوچان، شیروان، نواحی جنوبی بینالود، ارتفاعات کپه داغ، هزار مسجد و قسمتی از مشهد وجود دارد.

- آب وهوای نیمه بیابانی ملایم: این نوع اقلیم معمولاً در نواحی شمالی خراسان مرکزی و نواحی جنوبی دیده می‌شود که مهمترین ویژگی آن تغییر در درجه حرارت است.

- آب و هوای گرم وخشک بیابانی: این نوع اقلیم بیشتر در نواحی جنوبی استان خراسان دیده می‌شود و 50 درصد از مساحت استان خراسان را به خود اختصاص داده است.

به طور کلی دلیل اصلی تغییرات آب و هوایی استان خراسان وجود جریان های هوای مختلفی است که از غرب،شمال غرب وشمال شرق وارد استان می‌شوند این جریان های هوا شامل موارد زیر می‌باشد:

- جریان پرفشار سیبری: این توده هوا از اواخر فصل پائیز تا اوایل فصل بهار از شمال شرق وارد کشور می‌شود وشمال استان خراسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد وبه شدت دما را پائین می‌آورد و باعث ریزش برف می‌شود.

- جریان مدیترانه ای: این توده هوا مناطق شمالی و قسمتی از شمال غرب خراسان را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. به طور کلی منشاء این جریان اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه است. این توده هوا دارای رطوبت بسیار زیاد می‌باشد و اکثر بارش های غرب استان ناشی از این توده هوا است.

- توده هوای بیابانی: منشاء این توده هوا کویر عربستان می‌باشد که نقش مهمی در افزایش دمای استان دارد. توده هوای بیابانی نه دلیل فقر رطوبت هیچ گونه بارندگی در استان ایجاد نمی‌کند و معمولاً با گرد و غبار همراه می‌باشد.

میزان نزولات جوی در استان خراسان متفاوت می‌باشد. در شمال غرب . شمال استان نزولات جوی به مراتب بیشتر از جنوب است. به طوری که میزان نزولات جوی در حوضه آبریز اترک به 800 میلیمتر در سال و در ایستگاه فردوس به کمتر از 30 میلیمتر می‌رسد. بر اساس مطالعات انجام شده در سه ماه اسفند، فروردین و اردیبهشت بیشترین نزولات جوی را در استان خراسان داریم و معمولاً در ارتفاعات بیش از 2000 متر به خصوص در شمال استان، نزولات بصورت برف است.

بدلیل موقعیت خاص جغرافیایی استان خراسان، بادهای گوناگونی نیز آن را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند، که مهمترین آن بادهای شمال و شمال شرقی، بادهای غربی،بادهای جنوبی و کویری، بادهای 120 روزه و...است.



منابع آب

استان خراسان را می‌توان با توجه به شرایط هیدرولژیکی به 6 حوضه آبریز تقسیم کرد. هر یک از این حوضه ها دارای رفتار و شرایط هیدرولوژی خاص خود می‌باشند، که با حوضه مجاور تفاوت دارد. این 6 حوضه آبریز عبارتند از:

1 – حوضه آبریز رودخانه اترک 2 – حوضه آبریز کویر قره قوم

3 – حوضه آبریز کویر مرکزی ایران 4- حوضه آبریز کویر نم

5 – حوضه آبریز نمک زارهای شرق استان 6- حوضه آبریز کویر لوت

در ادامه به توضیح مختصر هر کدام از این حوضه های آبریز می‌پردازیم:



حوضه آبریز رودخانه اترک

آبهای سطحی این حوضه شامل رودخانه متعددی است که در زیر به مهمترین آنها اشاره می‌شود:

- رودخانه مادرسو: این رودخانه از ارتفاعات کوه «کورخود» سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از مرکز دشت به جنگل گلستان می‌ریزد، این رودخانه در حواشی روستای چشمه خان جریان دارد.

- رودخانه اترک علیا: این رودخانه از نه هم پیوستن تعدادی سر شاخه و مسیلها به وجود می‌آید که از شرق به غرب و در موازات ارتفاعات حاشیه دشت، جریان می‌یابد. وسعت حوضه آبریز این رودخانه بالغ بر 5835 کیلومتر مربع بوده که متوسط حجم سالانه آب این رودخانه تا محل خروجی دشت حدود 75 میلیون متر مکعب گزارش شده است.

- رودخانه تبرک: این رودخانه از ارتفاعات « الله اکبر » سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از دره های آهکی به دشت قوچان وارد می‌شود. وسعت حوضه آبریز این رودخانه 560 کیلومتر مربع و متوسط حجم سالانه آب آن حدود میلیون متر مکعب است.

- رودخانه چناران: این رودخانه به رودخانه فیروزه می‌ریزد. وسعت حوضه آبریز آن 1434 کیلومتر مربع و متوسط حجم سالانه جریان آب در آن 14 میلیون متر مکعب است.

- رودخانه فیروزه: این رودخانه از ارتفاعات جنوب غرب دشت بجنورد سر چشمه میگیرد و پس از وارد شدن رودخانه چناران به آن به رودخانه اترک می‌ریزد. وسعت حوضه آبریز آن 208 کیلومتر مربع و متوسط حجم سالانه آب آن حدود 19 میلیون متر مکعب است.

- رودخانه اترک: مهمترین جریان سطحی این حوضه آبریز، رودخانه اترک است که متوسط حجم جریان سالانه در این رودخانه 350 میلیون متر مکعب می‌باشد. منشاء اصلی این رودخانه چشمه های کارستی است.

- رودخانه قره چای: این رودخانه از ارتفاعات کوههای شمال شیروان شروع می‌شود و در حواشی روستای نجف آباد به اترک می‌ریزد. وسعت حوضه آبریز این رودخانه تا محل ورود به اترک 1900 کیلومتر مربع می‌باشد.

- رودخانه دربند: این رودخانه از ارتفاعات کوه « کورخود » سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از دشت در محل « پیش قلعه »به اترک می‌ریزد. وسعت حوضه آبریز این رودخانه 1023 کیلومتر مربع و متوسط حجم سالانه آب آن حدود 9 میلیون متر مکعب اندازهگیری شده است.

از دیگر رودخانه‌های این حوضه می‌توان به رودخانه‌های درکش، سومبار،چندیر،خرتوت، شیرین دره و...اشاره کرد.



محیط زیست

دریاچه بزنگان

این دریاچه، تنها دریاچه استان خراسان می‌باشد که در جنوب رشته ارتفاعات هزار مسجد و در فاصله 140 کیلومتر جاده مشهد- سرخس قرار گرفته است. وسعت این دریاچه 80 هکتار و حداکثر عمق آن 12 متر است. آب این دریاچه از طریق ریزش‌های جوی و چشمه‌های منطقه تأمین می‌گردد. این دریاچه محل پرورش ماهی قزل‌آلا است. دریاچه بزنگان در طول جغرافیایی 69 درجه و 20 دقیقه و عرض جغرافیایی 36 درجه و 19 دقیقه قرار دارد، ارتفاع آن از سطح دریای آزاد 102 متر می‌باشد. این دریاچه از شرق به «کال شورلق»، از جنوب کوه «بی‌بی»، از غرب به «کال اولنگ» و از شمال به زمین‌های کشاورزی محدود می‌شود.



پارک ملی تندوره

این پارک در شمال شرقی استان خراسان، نزدیک مرز ایران و ترکمنستان و 250 کیلومتری شهرستان مشهد، در جنوب غربی شهرستان در گز، واقع شده است. مساحت پارک 37 هزار هکتار و به لحاظ پوشش گیاهی بسیار غنی می‌باشد. مهمترین حیواناتی که در این پارک زندگی می‌کنند عبارتند از: قوچ، میش، و اوریال این منطقه دارای جنگلهای تنک سروکوهی است.




منطقه حفاظت شده ساریگل

این منطقه در جنوب شرقی شهرستان اسفراین با وضعیت کوهستانی، تپه ماهوری و صخره‌ای قرار گرفته است. مساحت کل منطقه 28 هزار هکتار می‌باشد و دارای تنوع درختی از جمله سروکوهی، کرکو، بیدوحشی، زالزالک، سیاه‌دانه، انواع غلات و نعناعیان است. از مهمترین حیوانات منطقه می‌توان به قوچ و میش اشاره کرد.



منطقه حفاظت شده قرخود

این منطقه در منتهی الیه استان خراسان و در غرب شهرستان بجنورد قرار دارد. وضعیت منطقه تپه ماهوری، کوهستانی، صخره‌ای همراه با شیب تند می‌باشد. مساحت کل این منطقه 35000 هکتار است. وضعیت پوشش گیاهی منطقه با توجه به وجود دام و تعدادی روستا در داخل منطقه دارای پوشش مرتعی درجه یک نیست. ولی با این حال در بین گیاهان علفی و مرتعی گیاهان خوبی به چشم می‌خورد.



منطقه حفاظت شده سالوگ

این منطقه در غرب شهرستان اسفراین قرار دارد. وضعیت منطقه کلاً دشتی و کوهستانی است و مساحت آن 16000 هکتار می‌باشد. پوشش گیاهی منطقه نسبتاً خوب و در ارتفاعات درختان ارس، زرشک، کوکو، زالزالک، بادام و بید وجود دارد. دردامنه و دشت‌های آن انواع گون‌ها، گرامینه‌ها و گیاهان یک ساله مرتعی به چشم می‌خورد. در بین پوشش گیاهی منطقه گیاهان علوفه‌ای خوبی نیز وجود دارد.



پناهگاه حیات‌وحش میاندشت

این منطقه درجنوب غربی شهرستان بجنورد و در بخش جاجرم قرار گرفته است که منطقه‌ای کویری و بیابانی است. مساحت منطقه 5600 هکتار می‌باشد. پوشش گیاهی ناحیه با توجه به وجود دام و کمبود آب غنی نبوده و درصد بالایی ندارد. در ارتفاعات بالای منطقه گیاهانی نظیر استراسگالوس و گیاهان خارپشتی نظیر آکانتوفیلوم و آکانتولیمون جلب توجه می‌نماید. در بین پوشش منطقه می‌توان به گیاهان علوفه‌ای اشاره کرد که برای چرای دامها از آن استفاده می‌شود.



ویژگیهای انسانی

تاریخچه

واژه خراسان در فارسی باستان نیامده است، ولی نام شهرها و آبادیهایی که هر کدام جزئی از خراسان گذشته یا کنونی بوده و هستند بارها در کتیبه‌های مختلف آمده است. خراسان در فارسی میانه یکی از چهار مرز یا منطقه ایران و همان مرز شرقی است، یا در کتاب شهرستانهای ایران، نخستین ناحیه‌ای که نام برده می‌شود، خراسان است. در نوشته و آثار سعدی نیز واژه خراسان به همان معنای «خاور» به کار رفته است که گونه نوشتاری آن به صورت زیر می‌باشد.

Xwrsnqyrn/Xuiwersane: Xursan Riran; Xwrsn: Xursan Xwyrsny, Xoyr: Xursngyrs,n.

به طور کلی واژه خراسان به معنای «خاور» یعنی «سویی» است که از خورشید می‌باشد. این واژه ترکیبی است از «خور» به معنی خورشید و «اسان» به معنی آمدن و مجموعه ترکیب آن به معنی «جایی است که از آن، خورشید برمی‌آید». به هر حال واژه خراسان به معنی «محل طلوع خورشید» است. خراسان پیش از اسلام جزء ساتراپی «پرثوه» بوده که در کتیبه داریوش بزرگ در بیستون و در کتیبه‌های هخامنشی آمده است که در آغاز تاریخ ایران باستان مادها را به سوی خود کشانده است.

در دوران ساسانیان خراسان به عنوان یکی از استانهای مهم ایرانشهر بوده است. به طور کلی در روزگار ساسانیان خراسان حدود چهار مرزبان‌نشین را شامل می‌شده که از دروازه دریای مازندران نزدیک روی آغاز می‌شده است و از کوهای البرز و اترک گشذته و تا درگز ادامه می‌یافت. سپس از بیابان تجن و مرو به جیحون و پامیر می‌رسید و از آنجا تا هندوکس ادامه می‌یافت. از این نقطه نیز به طرف غرب در امتداد رشته کوه هندوکش به جنوب متوجه شده و از ناحیه هرات، کاشمر و خواف می‌گذشته و دوباره به دروازه دریای مازندران می‌پیوست.

تحقیق بررسی جامع خراسانپژوهش بررسی جامع خراسانمقاله بررسی جامع خراساندانلود تحقیق بررسی جامع خراسانبررسی جامع خراسانخراسان