فایلساز
فروشگاه فایلساز ، فروش فایل ارزان , فروش ارزان فایل, پروژه, پایان نامه, مقاله و ...فایلساز
فروشگاه فایلساز ، فروش فایل ارزان , فروش ارزان فایل, پروژه, پایان نامه, مقاله و ...بررسی میزان و نحوه گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان دختر مقطع متوسطه
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 172 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 103 |
بررسی میزان و نحوه گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه 2 شهر یزد
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : مبادی تحقیق
1- مقدمه 1
2- موضوع تحقیق و تبیین آن .............................. 3
3- بیان مسأله مورد پژوهش (مشکل چیست؟)..................... 5
4- انگیزه محقق در انتخاب موضوع........................... 7
5- هدف تحقیق 8
6- ضرورت تحقیق (اهمیت مسأله مورد پژوهش)............... 9
7- واژه ها و اصطلاحات این تحقیق ..................... 11
فصل دوم : بررسی پیشینه پژوهش
الف- سابقه نظری تحقیق ................... 12
تاریخچه ................................. 21
ب- سابقه عملی تحقیق ..................... 24
1- بررسی پژوهشهای مشابه موضوع تحقیق در جهان 24
2- بررسی پژوهشهای مشابه موضوع تحقیق در ایران 29
3- بررسی پژوهشهای مشابه موضوع تحقیق در محل تحقیق 34
ج- نقد و بررسی پژوهشهای انجام شده مشابه موضوع تحقیق 36
فصل سوم:روش تحقیق (متدلوژی)
الف- فرضیات ............................. 37
1- تعریف فرضیه 37
2- انواع فرضیه 37
3- فرضیات این تحقیق ............................... 38
4- سؤالات پژوهشی 38
ب- جامعه آماری و نمونه گیری ............. 39
1- تعریف جامعه آماری .................... 39
2- جامعه آماری این تحقیق ................ 39
3- تعریف نمونه گیری...................... 39
4- انواع نمونه گیری...................... 40
5- نمونه گیری در این تحقیق .............. 40
ج- جمع آوری اطلاعات....................... 43
1- تعریف روش جمع آوری اطلاعات ............ 43
2- انواع روشهای جمع آوری اطلاعات ......... 43
3- روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق...... 47
4- تعیین روایی روش جمع آوری اطلاعات ...... 47
5- تعیین پایایی روش جمع آوری اطلاعات...... 48
د- روش تحقیق ............................ 48
1- تعریف روش تحقیق ...................... 48
2- انواع و روش های تحقیق ................ 49
3- نوع و روش این تحقیق .................. 50
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات
الف- تجزیه و تحلیل سؤالات چند جوابی پرسشنامه (با جدول فراوانی و درصدی و رسم نمودار ستونی)...... 51
ب- تجزیه و تحلیل سؤالات تشریحی پرسشنامه (با جدول فراوانی و درصدی)................................... 68
ج- تجزیه و تحلیل فرضیات (با جدول فراوانی و درصدی و رسم نمودار دایره ای )........................ 71
فصل پنجم: تفسیر نتایج پژوهش
1- نتیجه تحقیق........................... 78
الف- نتایج کلی و فرضیات.................. 78
ب- نتایج کلی سؤالات تشریحی................ 80
2- پیشنهادات و نظرات اصلاحی............... 82
الف- پیشنهادات محقق...................... 82
ب- استنتاج کلی از پیشنهادات پاسخ دهندگان. 83
3- مقایسه نتایج این تحقیق با پژوهشهای مشابه این موضوع 84
4- محدودیت ها و مشکلات این تحقیق.......... 86
5- فهرست منابع(کتابنامه)................. 87
6- پیوست(ضمائم)
نمونه پرسشنامه
چکیده :
امروزه در سراسر جهان مسئله فراغت از جایگاه خاص برخوردار است ،پیشرفت صنعتی و اقتصادی در سال های اخیر که رفاه و آسایش بیشتری را به ارمغان آورده است و به شمار بیشتری از مردم این امکان را بخشیده است که نسبت به گذشته بخش بیشتری از اوقات خود را به امور معنوی – فرهنگی بپردازند.
در واقع نوع گذراندن اوقات فراغت بازندگی معنوی و فرهنگی هر جامعه بسیار نزدیک است همین امر ارتباط تنگاتنگ جوامع آگاه را برآن داشته تا با اجرای سیاستهای مناسب فرهنگی ،ورزشی ،اتخاذ روش تشویق آمیز و مانند اینها از هدر رفتن آن جلوگیری کند .
این تحقیق با طرح این سؤال که در دانش آموزان دختر مقطع متوسط ناحیه 2 شهر یزد اوقات فراغت خود را به انجام چه کارهایی می پردازند ؟ آغاز می شود و با هدف بررسی چگونگی نحوه ی گذراندن اوقات فراغت و نوع فعالیتهای فراغت و کم و کیف پرداختن به هر کدام از فعالیت های فراغت و تعیین علایق دانش آموزان و نیز بررسی میزان دخالت امکانات در نحوه ی گذران اوقات فراغت می باشد.
این تحقیق شامل 7 سؤال پژوهشی که میزان اوقات فراغت ،سهم والدین و همسالان، تلویزیون ، اینترنت ،موسیقی ،... ،مطالعه ی علمی و غیر علمی و نیز رضایت دانش آموزان از نحوه ی گذران اوقات فراغتشان ،خواست و انتظاراتشان از مسؤلان را می سنجد که نتایج بطور کامل در فصل پنجم آمده است .
اطلاعات این تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری گردیده است و در قالب جداول فراوانی ،درصدها ،نمودارها تجزیه و تحلیل شده است .
جامعه آماری نیز 120 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسط ناحیه 2 شهر یزد هستند که بصورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و پایایی تحقیق هم از طریق آلفای کرابناخ (69%)سنجیده شد.
1- مقدمه :
در سایه ی تحولات عظیم علمی و فناوری های جدید در جهان امروز پدیده ای بنام اوقات فراغت شکل گرفته است پدیده ای که از یک سو زمینه ای مناسب برای رشد ابعاد مختلف وجود آدمی و رسیدن به کمال و سعادت است و بستری مطلوب برای رشد و شکوفایی استعدادهای نهفته در درون و از سوی دیگر آبستن مشکلات جدی و جدیدی برای نسل امروز و نسل های آینده است که اگر با علم و آگاهی با آن روبرو نشویم و برنامه ای مدون و منظم برای برخورد با آن نداشته باشیم ،دچار صدمات و لطمات جبران ناپذیری خواهیم شد .
توجه به این نکته بسیار مهم است که اوقات فراغت بخش جدایی ناپذیر زندگی امروزی است که نحوه ی گذراندن آن هم ممکن است باعث سلامت ،رشد و کمال فرد شود و هم موجب کندی ،انحراف و انحطاط آدمی گردد بخصوص در دوره ی نوجوانی ،اوقات فراغت اهمیت زیادی دارد زیرا نوجوان از یک سو مایل به برقراری ارتباط با دیگران ،به ویژه همسالان است ،از یکنواختی گریزان است و در کارها و امور زندگی خود تنوع می خواهد و از سوی دیگر هنوز به پختگی کامل نرسیده است اگر نوجوان برای گذراندن اوقات فراغت ،درست راهنمایی نشود ممکن است به انجام اموری گرایش پیدا کند که آثار نامطلوبی برای او خواهد داشت .
والدین باید در داخل منزل فضایی بوجود بیاورند که نوجوان بخشی از اوقات خود را در کنار پدر و مادر بگذراند درست است که او به همسالان و دوستان گرایش بیشتری دارد ولی اگر والدین با وی ارتباط عاطفی و اجتماعی مناسب داشته باشند نوجوان با آنان هم صحبت می شود ،از گفتگو با آنان لذت می برد و در برقراری ارتباط با دیگران نیز افراط یا تفریط نمی کند از طرف دیگر چون نوجوان در طول روز در مدرسه به سر می برد و در بیرون از مدرسه نیز عمدتاً با دوستان خود ارتباط دارد ،نقش مدرسه در راهنمایی او برای گذراندن اوقات فراغت بسیار مؤثر است مدرسه می تواند فعالیت های فرهنگی و تفریحی سالم پیش بینی کند و بطور غیرمستقیم رفتارهای دینی ،اجتماعی و فرهنگی مورد انتظار را در دانش آموزان تقویت نماید بویژه در ایام تابستان که دانش آموزان از درس و بحث و تکلیف رسمی فارغ شده اند تنظیم برنامه ی مناسب برای اوقات فراغت آنان لازمه ی رشد و کمال ایشان است والدین و مربیان نباید بطور افراطی در کارهای نوجوان دقیق شوند ، ولی بررسی ،قضاوت و داوری درباره ی رفتار او و نحوه ی سپری نمودن اوقات فراغت را همیشه در نظر داشته باشند.
2- موضوع تحقیق و تبیین آن:
موضوع تحقیق :"بررسی میزان و نحوه ی گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه 2 شهر یزد"
تبیین موضوع تحقیق :
فراغت در لغت آسودگی و آسایش معمولاً در مقابل اشتغالات و درگیری های روزمره که نوعاً‌موجب خستگی می گردد بکار می رود اما فراغت از دیدگاه جامعه شناسی به این استنباط عام محدود نمی شود و تعریف و تبیین آن عملاً‌به گشایش باب ویژه ای در حوزه ی این علم تحت عنوان جامعه شناسی فراغت انجامیده است اوقات فراغت را می توان مهم ترین و دلپذیرترین اوقات آحاد بشر دانست این اوقات مستعد است که برای مؤمنان لحظه های نیایش با معبود ،برای عالمان دقائق تفکر و تعمق و برای هنرمندان زمان ابداع و ساختن باشد .
در عین حال برای عده ای نیز اوقات فراغت ملال آورترین لحظه هاست اوقات فراغت از دیدگاه های متفاوت تعاریف متمایزی می یابد اما اغلب در این مورد اتفاق نظر دارند که این اوقات عبارتست از ساعاتی که باید بدون اجبار صرف اموری شود که شخص به آن تمایل دارد تا حد ممکن نباید باشد یا منبع درآمدی برای شخص محسوب گردد بلکه به سبک تنوع ،ایجاد سرگرمی و فراهم آوردن امکانات رشد فکری و جسمی در راستای تعادل و رسیدن به ارزشهای معنوی منجر گردد حال این سؤال پیش می آید که نوجوانان و جوانان اوقات فراغت خود را صرف چه کاری می کنند؟آیا بدنبال بدست آوردن نشاط و تجدید قوای جسمی و روحی خود می کنند یا فراغت آنان صرف از خود بیگانگی و مترادف بیکاری قرار می گیرد؟
این مهم است که این اوقات اگر بصورت صحیح و اصولی مورد بهره برداری قرار گیرد می تواند بخشی از مشکلات اجتماعی و فرهنگی و آموزشی ها را پاسخ دهد و نیز می تواند مانعی برای بروز رفتارهای نابهنجار در نوجوانان و جوانان ،این آینده سازان واقعی جامعه قرار گیرد برنامه ریزی های علمی و سازنده برای گذراندن اوقات فراغت می تواند جوانان و نوجوانان یک جامعه را اعم از دختر و پسر در جهت رشد شخصیت و نیروی خلاق از پیش برد و در عین حال بی توجهی نیز ممکن است سبب تزلزل شخصیت ،انحراف ،کجروی و در نتیجه به هدر رفتن نیروی فعال او شود.
بنابراین سؤال اساسی که در این تحقیق مطرح می شود این است که :
دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه 2 شهر یزد اوقات فراغت خود را صرف چه اموری می کنند ؟ چرا؟
3- بیان مسأله مورد پژوهش (مشکل چیست؟)
اوقات فراغت را می توان مهم ترین و دلپذیرترین اوقات آحاد بشر دانست این اوقات مستعد است برای مؤمنان لحظه های نیایش با معبود برای عالمان دقائق تعمق و تفکر و برای هنرمندان زمان ساختن و ابداع باشد در عین حال برای عده ای نیز این اوقات ،به جای "فراغت"ملال آورترین لحظه هاست.
واقعیت های تاریخی حاکی از آن است که تا مدت ها بعد از انقلاب صنعتی کار همراه با استثمار شدید ،مجالی برای فراغت باقی نمی گذاشت اما به تدریج ساعات کار محدود شد و اوقات فراغت با ابعاد و معانی تازه خود در جامعه شکل گرفت از این جهت باید فراغت را پدیده ای متعلق به عصر جدید دانست چنانکه کارکردهای فراغت را "رفع خستگی و استراحت " ،تفریح و سرگرمی و بالاخره "رشد شخصیت و شکستگی آن "بدانیم طبیعی است نیاز به اوقات فراغت مربوط به قشر خاصی نیست ولی از آن جا که کشور ما در ردیف جوان ترین کشورهای دنیا به اوقات فراغت (با میانگین سنی 16 سال)می باشد هدایت و ایجاد امکانات برای گذراندن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان می تواند در شکل گیری شخصیت آنان و سازندگی جامعه نقش بسزایی داشته باشد گفتنی است که یکی از مشکلات پایدار جوامع فعلی فراهم آوردن وسایلی است که نیاز به فعالیت های تفریحی سالم و کافی را تأمین نماید با این که فقدان وسایل تفریحی به هیچ وجه علت منحصر به فرد کجروی نیست غالباً یکی از موجبات آن محسوب می شود تحقیقات متعدد نشان داده است که رواج انواع تفریحات انحرافی در بسیاری از کشورهای غربی و در برخی از کشورهای در حال توسعه ناشی از نداشتن امکانات مناسب تفریحی ،عدم آگاهی ،نداشتن برنامه ی صحیح و نیز اجرای سیاستهای اجتماعی و اقتصادی نادرست در این زمینه است که موجب شده است بسیاری از نوجوانان و جوانان به سوی فعالیت ها و تفریحات ناسالم کشیده شوند پژوهشهای انجام شده در ایران حاکی از این مطلب است که بسیاری از موارد شدید انحرافات در میان نوجوانان و جوانان نتیجه فقدان برنامه ریزی صحیح جهت گذران اوقات فراغت بوده است استکبار جهانی تمام تلاش خود را معطوف کرده تا جامعه ی اسلامی را از داشتن نیروی انسانی مطلوب محروم سازد بنابراین جا دارد به منظور تحقق اهداف انقلاب اسلامی با سیاستگذاری و برنامه ریزی مناسب و وضع قوانین لازم توجه بیشتری به اوقات فراغت نوجوانان و جوانان شود عدم ارائه برنامه لازم و مناسب در این زمنیه موجب خواهد شد مروجین فرهنگ غرب با برنامه ریزی های جامع و منحرف کننده‌ی خود باعث رواج فساد و ابتذال میان قشر جوان و نوجوان شده ،اهداف شوم خود را تحقق بخشد.
4- انگیزه محقق در انتخاب موضوع
نوجوانی و جوانی فصل شورانگیز زندگی و مظهر نشاط و سازندگی اند روح لطیف و قلب ظریف نوجوانان و جوانان جلوه آفرینش و صحیفه مصفای هستی است جوانی تبلور شور و هیجان ، گذشت و ایثار ،قدرت و توان ،صداقت و صراحت،شجاعت و قاطعیت ،امید و آرزو ،عشق و محبت و خلوص و پاکی است .
در نگاه جوان شور زندگی و آهنگ سازندگی متجلی است پس با توجه به اهمیت و نقش نوجوانان و جوانان بعنوان نیروهای فعال و با توجه به خطراتی که بر سر راه این قشر وجود دارد چگونگی گذران اوقات فراغت اهمیت دارد که ما سعی کردیم ضمن این تحقیق یک نظر اجمالی از نحوه ی گذران اوقات فراغت دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر یزد "ناحیه ی دو"داشته باشیم .
وجود ضرب المثل هایی چون شیطان همیشه برای دست های خالی کار بدی می یابد. و نیز بیکاری مادر همه بیماری ها است ضرورت توجه به اوقات فراغت و چگونگی گذران آن را یادآوری می کند ] در از دست دادن وقت و صرف بدان ماند که کسی را گویند که "این درخت را بر کن"هر چه او اندیشه کند که بر کند نتواند ،گوید صبر کنم تا قوت یابم ،پس هر قدر صبر کند درخت قوی تر گردد و او ضعیف تر و کندن آن درخت دشوارتر گردد[
در تعریف اوقات فراغت آمده که فراغت دانش آموزان بخشی از مدت زمان روزانه هفتگی ماهانه یا سالانه است که در طی آن فرد می تواند به فعالیت های دلخواه بپردازد بنابراین اوقات فراغت زمان آزادی است که آنان فارغ از تحصیل با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی بدنبال خواسته ها و علائل خویش می روند و یا آن را هدر می دهد.
5- هدف تحقیق :
الف- هدف کلی
بررسی میزان و نحوه ی گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر یزد
ب- اهداف جزئی
1- بررسی میزان اوقات فراغت دانش آموزان
2- بررسی سهم والدین و همسالان (دوستان ) در گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان
3- بررسی سهم تلویزیون ،اینترنت ،موسیقی و ... در گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان
4- بررسی سهم مطالعه ی علمی و غیر علمی در گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان
5- نقش ورزش و فعالیت های ورزشی در اوقات فراغت دانش آموزان
6- میزان رضایت دانش آموزان از نحوه ی گذران اوقات فراغتشان
7- خواست و انتظارات دانش آموزان از مسوولان در زمینه اوقات فراغت
6- ضرورت تحقیق (اهمیت مسأله مورد پژوهش)
بهره گیری مناسب از اوقات فراغت یکی از مشکلات اساسی و پایه ای جوانان است و این امر خود موجب تنش های فراوانی در زمینه انتخاب شیوه ی پر کردن اوقات فراغت می گردد که غالباً آنان را به اضطراب و نگرانی های بسیار دچار می کند و به از بین رفتن تعادل روحی آن ها منجر می شود جامعه شناسان فراغت معتقدند که در صورت فقدان برنامه و آماده سازی برای بهره برداری از اوقات فراغت ،فضای وسیع فراغت دشمن شماره یک انسان های جامعه خواهد بود این امر در مورد نوجوانان و جوانان ابعادی دهشناک خواهد داشت جوانان با نیرو و انرژی و امر و تمایل به فعالیت ،نمی توانند خلأ زمانی را تحمل می کنند و آسیب ها و ناهنجاری های رفتاری و اجتماعی نیز از همین خلأ نشأت می گیرد.
نقش و اهمیت اوقات فراغت در زندگی جوانان ضرورت یک برنامه ریزی دقیق را پیش از پیش جلوه گر می سازد و ما را ملزم به تدوین طرحی جامع می کند به گفته ی دینس گیور یکی از محققانی که در زمینه اوقات فراغت دانش آموزان ،نوجوانان و جوانان مطالعات فراوانی انجام داده است:
« انسان آنقدر که قادر است با سختی ها و مشکلات کنار بیابد و شرایط را بپذیرد نمی تواند با اوقات فراغت وسیع و بی برنامه مواجه شود » اوقات فراغت فرصتی به نوجوان می دهد تا انرژی هایش را آزاد کند و به خلاقیت و خود شکوفایی نایل شود و لیکن در صورتی که این فرصتها به هرز رود و نتواند نوجوان را به مشغولیت برانگیزد زمینه ساز انحرافات و کجروی های او خواهد بود آنچه امروز بعنوان یکی از مشکلات اصلی در جامعه ما مطرح است عدم انضباط و بی برنامه گی اوقات فراغت می باشد.
7- واژه ها و اصطلاحات این تحقیق
- فراغت :در لغت به معنای آسایش ،استراحت ، آسودگی و آرامش است همچنین آن را در معنای فرصت ،مجال و آسوده شدن نیز به کار گرفته اند .
فراغت در برابر کار قرار می گیرد لیکن تعریف آن بدون توجه به مجموعه های اجتماعی ، سطح فنون ،شیوه زندگی ،مدلهای اجتماعی ،فرهنگی مسلط ممکن نیست .
- اوقات فراغت :از دیدگاه های مختلف دارای تعاریف متفاوتی است اما اغلب در این مورد اتفاق نظر دارند که این اوقات عبارتست از :
ساعاتی که باید بدون اجبار صرف اموری شود که فرد به آن تمایل دارد و تا حد ممکن نباید با نفع اقتصادی همراه باشد یا منبع درآمدی برای شخص محسوب گردد،بلکه باید به کسب تنوع ،ایجاد سرگرمی و فراهم آوردن امکانات ،رشد فکری و جسمی در راستای تعالی و رسیدن به ارزشهای معنوی منجر گردد و نیز می توان آن را چنین تعریف کرد :
« اوقات فراغت »:ساعات یا روزهایی که فرد آن را به میل خودش به منظور استراحت ،تفریح ،سرگرمی و افزایش معنویات و توسعه مهارتها یا شرکت داوطلبانه د رامور اجتماعی پس از انجام وظایف شغلی ، خانوادگی ، اجتماعی ، ضروری برای پرداختن به فعالیتها و اشتغالات معین که در این تحقیق «فعالیتهای فراغت » نامیده شده است صرف می کند .
بررسی پیشینه پژوهش : (Research Literature)
الف – سابقه نظری تحقیق (بررسی نظریه ها و فنون مربوط به پژوهش )
اوقات فراغت از دیدگاه جامعه شناسان و دانشمندان
- فاطمه کباری جامعه شناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی اوقات فراغت را لحظه هایی می داند که فرد فارغ از کار مسئولیت آن را براساس تمایل شخصی خود تنظیم می کند و برنامه آن در مورد هر کس متفاوت است و به سلیقه نیازهای روحی ،سن و توان مالی فرد بستگی دارد او می گوید :لحظه لحظه اوقات فراغت امروزه از چنان اهمیتی برخوردار است که حتی از آن به مثابه آینه فرهنگ جامعه یاد می کنند به این معنی که چگونگی گذراندن اوقات فراغت افراد یک جامعه تا حد بسیاری معرف ویژگی های فرهنگی و میزان توسعه یافتگی آن جامعه است بنابراین اگر طرح و نقشه زندگی و کار جوانان با برنامه هایی که برای اوقات فراغت خود تنظیم می کند مغایرت داشته باشد و یا تفریحات و فعالیتهای فراغتی آنها با هنجارهای فرهنگی در تضاد می باشد اوقات فراغت به یک مشکل اجتماعی مبدل خواهد شد .
- امان الله قرائی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه نیز در این زمینه معتقد است که هر کاری که غیر از کار و حرفه روزانه خود ،به اختیار فرد و هر ساعتی از فراغت که مایل است انجام شود اعم از تفریح یا انجام کاری سخت و عقب افتاده باز هم جزئی از گذراندن اوقات فراغت محسوب می شود زیرا بر خلاف کار روزانه هیچ اجباری برای انجام آن ندارد و می تواند زمان آن را تغییر دهد.
- دکتر علی سعیدی کارشناس برنامه ریزی و رفاه با اشاره به اوقات فراغت در سالهای اخیر می گوید در سالهای اخیر اوقات فراغت ،تفریح محسوب شده است در صورتی که هم فرصت است و هم تهدید
د رگذشته به هر نحوی تلاش می کردیم تعطیلات سپری شود در صورتی که اوقات فراغت در تمام سال وجود دارد و متأسفانه سازمانهای دولتی فعالیتهایشان را معطوف به پر کردن این اوقات می کنند .
مکان فراغت محلهای تفریح نیست و اتفاقاً می بینیم که بیشتر اوقات فراغت در خانه می گذرد و کمتر می توان رفتار افراد را در خانه کنترل کرد ، انواع بازیهای الکتریکی بچه ها را منزوی کرده و حتی شاهدیم که در کشورهای غربی در مورد چاقی ناشی از این بازیها هشدار می دهند .
- اوقات فراغت در حال حاضر بعد رسانه ای یافته و بیشترین اوقات فراغت افراد را رسانه‌ها به خود اختصاص می دهند د راین میان رسانه های مکتوب کمترین زمان و رسانه‌های صوتی و تصویری بیشترین زمان را به خود اختصاص می دهند .
دکتر سعید معید فرد ،استاد دانشگاه تهران در این باره می گوید : علیرغم اینکه میزان تحصیلات وسواد در کشورها به سرعت در حال افزایش است و انتظار می رود که سهم رسانه های مکتوب بیشتر شود اما هنوز در سبد کالای مصرف فرهنگی خانوارها رسانه مکتوب نقش مهمی ندارد.
این جامعه شناس گرایش مردم به سمت رسانه های صوتی و تصویری را بسیار بالا دانسته و ادامه می دهد مطالعات نشان داده که بیش از پنجاه درصد اوقات فراغت صرف رسانه های صوتی و تصویری و کمتر از بیست درصد مصرف رسانه های مکتوب می شوند.
اما این استاد دانشگاه گذراندن اوقات فراغت در پای رسانه های صوتی و تصویری را مانع خلاقیت و نوزایش روحی و روانی افراد دانسته و می افزاید : افراد در برابر این رسانه بیشتر دارای نقش انفعالی هستند در حالیکه در سایر امکانات فراغتی مانند گردش و تفریح افراد قادر به برقراری یک رابطه فعال با دیگران می باشد .
- قرائی مقدم توجه به بعد اقتصادی در برنامه ریزی اوقات فراغت جوانان را بسیار مهم می داند و امکانات محدود تفریحی ،ورزشی و فرهنگی و ... همچنین بالا بودن هزینه های استفاده از امکانات که گاهی برای جوانانی از قشر متوسط و ضعیف جامعه غیر ممکن است اشاره کرده و می گوید :
در واقع برنامه ریزی ما برای اوقات فراغت تحت تأثیر اشتغال ما است و چنانکه عمده خانواده ها توان مالی برای ساماندهی و نظم بخشیدن اوقات فراغت جوانان در میان اعضای خانواده را ندارد و نمی توانند برای سفرهای فصلی ،سالیانه و یا آخر هفته برنامه ریزی اقتصادی داشته باشند و به ناچار جوانهای ما خیلی زود جذب گروه همسالان می شود و اوقات فراغتشان را بیرون از خانه و با دوستان سپری می کنند و به جرأت می توان گفت که یکی از عوامل مؤثر در بروز انواع آسیب های اجتماعی مربوط به عدم مدیریت و برنامه ریزی صحیح برای بهینه سازی اوقات فراغت نوجوانان و جوانان است.
فیلسوف و متفکر شهید استاد مطهری – رضوان الله تعالی علیه – در انجمن ماهانه ی دینی سخنانی تحت عنوان – رهبری نسل جوان – ایراد فرموده اند که چکیده ی آن چنین است:
« رهبری نسل جوان یک وظیفه و مسئولیت عمومی است که متوجه همه می باشد زیرا هر نسل مسئول نسل بعدی است رهبری یک نسل در همه ی احوال و همه شرایط یکسان نیست و یک نسخه ی معین ندارد وسایل در هر زمانی مخصوص خود آن زمان است همانگونه که معجزه ی پیامبران در تمام زمان ها یکسان نبوده است مسأله رهبری و هدایت از لحاظ تاکتیک و کیفیت عمل در زمان های متفاوت در مورد اشخاص متفاوت فرق می کند.
بنابراین ما باید نسل جوان را بشناسیم و بفهمیم دارای چه مشخصاتی ممیزاتی است درد نسل جدید عقلی و فکری است ،دردی که نشانه بیداری آنان است یعنی امروز جوان چیزی راحس می کند که نسل گذشته احساس نمی کرد ،باید شک و تردید جوانان را رفع کرد و با منطق روز به هدایت و رهبری نسل جوان پرداخت »
- در کتاب « جوانی پررنج » تألیف دکتر ناصرالدین صاحب الزمانی در سال 1344 چنین آمده است :
بدبینی ،تردید ،خودخوری ،تنهایی و مردم گریزی بیمار گونه که در منطق الطیر عطار ،بصورت بوتیمار و در نوشته صادق هدایت در قیافه بوف کور جلوه گر می شود در نوجوانی و جوانان ایرانی مشهود و متجلی است .
دکتر صاحب الزمانی اهم مشکلات جوانان را در کتاب خود چنین بیان کرده اند :
1) مسئله تحصیلات : که با کار ناهماهنگ است و تعادل و تناسب و عرضه و تقاضای نیروی انسانی مطرح نیست .
2) مسئله مقبولیت : که خودنمایی جوانان و نوجوانان برای کسب مقبولیت و مطرح شدن است .
3) مسئله جنسی : در نوجوانی اول به صورت عشق عاطفی و در نوجوانی دوم شور جوانی به صورت عشق شهوانی تجلی می یابد.
4) مسئله همسر گزینی و طلاق: جوانان ملاک صحیحی در انتخاب همسر ندارند و چون با تعقل به همسرگزینی نمی پردازند و با عشق صوری و جذبه سکسی به انتخاب همسر می پردازند غالباً به طلاق می انجامد.
5) مسئله تضاد ارزشها : که میان جوانان و اولیاء آنان و عرف جامعه تضاد ارزشی وجود دارد (امروز ما حتی شاهد آن هستیم که نسلی که انقلاب نموده است با نسلی که پس از انقلاب به وجود آمده است یعنی نسل انقلاب دارای ارزشهای متضادی هستند ،نه نسل اول انقلاب ،نسل دوم را قبول دارد و نه نسل دوم نسل اول را).
6) مسئله ناهماهنگی خانه و مدرسه : عوامل تعلیم و تربیت که عبارتند از خانه و مدرسه و جامعه هماهنگ و در حال تعامل نیستند و در تربیت نسل جوان اختلاف نظر دارند .
7) مسئله تفریح : تفریح در ایام فراغت برای تجدید نشاط و نیرو ،کاستن از یکنواختی زندگانی تحصیلی و حرفه ای ، از اصول و لوازم اساسی بهداشت تن و روان است ،نیاز به تفریح از نیازهای اصیل بشر شده است . علاوه بر لزوم تفریحهای مناسب تنوع اقسام آن نیز برای افراد و گروهها و طبقات مختلف جوانان ضروری است بدون شک احتیاجات تفریحی افراد با هم متفاوت است .
متأسفانه ، جوانان ما غالباً فاقد وسایل تفریحی سالم اند و یا اگر وسیله ای برای تفریح آنان یافت شود عموماً مناسب نیست و به طور کافی برای همه به اندازه کافی وجود ندارد و متنوع نیست.
- آبراهام مازلو ( روان شناس انسان گرا)معتقد است بزرگان و پیشروان علم و اندیشه و مصلحان و بزرگ مردان تاریخ کسانی بودند که نگرش آنان نسبت به حیات یک نگرش آزاد ،راحت ،مستقل ، بدور از تعصبات و تنگ نظری ها همراه با ایمان و عشق به طبیعت و نمودهای هستی و جامعه جهانی بوده است ، برای این دسته از افراد اوقات کار و تفریح ،اوقات اشتغال و فراغت و اوقات رنج و استراحت به گونه ای بوده است که هر دوی این اوقات ،باروری و خلاقیت و ابتکار داشته و به خوبی سازگار می شدند . سازگاری این افراد و آرامش و استرس روانی آنها در موقعیت های متفاوت و متضاد ناشی از سعه صدر ، بزرگ منشی و بلندنظری آنها بوده است .
- جان دیوئی فیلسوف و مربی بزرگ معاصر نیز تعبیر مشابهی از اوقات فراغت و اوقات اشتغال دارد و معتقد است : که یک فرد فعال ،سازنده و خلاق در همه شرایط زمانی و مکانی می تواند از تجربیات خود به نحو احسن استفاده کند و دائماً‌در بازسازی تجربیات پیشین خود به سر برد .
او معتقد است فلسفه تربیت ، آمادگی برای زندگی نیست بلکه عین زندگی است و اوقات فراغت ، آمادگی برای اشتغال نیست بلکه اگر از همان اوقات نیز به خوبی استفاده شود عین تولید و خلاقیت است.
- ژومر دومازیه ( J.Dumazedier) جامعه شناس فرانسوی براساس فراغت به معنی امروزی دو شرط قائل است : اول اینکه فارغ از اجبارهای مذهبی و عمومی باشد و در آن نوعی گزینش آزادانه فردی مطرح است .
دوم اینکه از سایر فعالیتها که در آن کسب معیشت می کنند جدا شده باشد با این دو شرط دومازیه معتقد است که فراغت تنها در جوامع صنعتی پیدا می شود و در رابطه با زندگی روستا تحت سلطه ارزشهای شهری و صنعتی قرار گرفته و کار کشاورزی به سوی شیوه کار صنعتی گرایش یافته و این امر در مورد مناطق روستایی کشورهای در حال توسعه صادق است.
- پی یر (Pieper) نیز معتقد است که موجودیت و اصالت فرهنگ بر مبنای فرصتها و اوقات فراغت افرادی که در آن اجتماع زندگی می کنند ، پی ریزی شده است .
- ژرژ فرید من (J.fridman) فراغت را به عنوان پاداشی در مقابل از خود بیگانگی ناشی از کار تلقی می کند و آن را لازم می داند .
- اندرسون (Andarson) فراغت را در زمان فروخته نشده ای می داند که متعلق به فرد است زمانی که فرد به میل خود از آن استفاده می کند.
- برتراندراسل درباره ی اوقات فراغت چنین اظهار نظر می نماید :" فنون جدید امکان این را به دست داده که اوقات فراغت تا محدوده اختیارات طبقات ممتاز خارج شده و بین تمام افراد تقسیم گردد".
اوقات فراغت از دیدگاه اسلام :
امام علی (ع) بزرگترین تفریح را کار می داند: پس نوع نگرش به زندگی ،نوع جهان بینی و شیوه تلقی از پدیده های هستی است که شکل دهنده و معنا دهنده ی زمان و مکان و فرصتهای فرد می گردد با این وصف باید اوقات فراغت را به حسب تفاوت های ارزشی و فرهنگی ، نگرش ها ، تجربیات ، شرایط و موقعیت های مادی و معنوی هر فرد تعریف کرد . این بینش پویا با آنچه در مکاتب و نظریه های غربی مطرح است ، به کلی متفاوت است . در مکتب اسلام اوقات فراغت تنها مقدمه ای برای انتصاب و اتصال به مسیر کمال است .
" فاذا فرغت فانصب " هر زمان که فارغ شدی ،متصل شو.
اوقات فراغت در اسلام عین تفریح و تفریح او عین کار است ، مشروط بر آن که از درون بجوشد ، از استعدادهای خود بهره گیرد و به حرمت عزت معطوف خویش تکیه نماید که مصداق " فاما من ثقلت موازینه و فهو فی عیشه راضیه" خواهد بود این مفهوم و برداشت از اوقات فراغت در کمتر مکتب و نظریه ای به چشم می خورد زیرا غالب نظریه های روانشناختی و اساساً آنهایی که کلیت انسان را در دهلیزهای آزمایشگاهی قطعه قطعه کردند، قهراً اوقات زندگی آدمی را نیز به تجربه کشانده و از یکپارچگی آن خارج ساخته اند .
اما پاره ای از نظریه پردازان دیگر به مفهوم واقعی اوقات فراغت نزدیک تر شده اند مثلاً " مید" یکی از نظریه پردازان معتقد است فعالیت آدمی در اوقات تفریح و استراحت شرایطی را فراهم می آورد که به ایمان و صلح و آرامش دست می یابد.
- "ان مع العسر یسرا ، فاذا فرغت فانصب و الا ربک فارغب" : همانا با هر سختی گشایشی است پس هرگاه فراغتی یافتی ، بکوش و به سوی پروردگار خویش گرای.(آیه 7 و 8 سوره مبارکه انشراح )
- از بررسی تاریخ اسلام چنین می توان نتیجه گرفت که بزرگان صدر اسلام به نیروی خلاق و کارایی نسل جوان و ارزش آن همچنین نقش فعالانه در امور مملکتی توجه داشته و برای آن اهمیت خاصی قائل بودند به طوری که پیامبر گرامی اسلام در جهت رشد استعدادها و پرورش جسم و روح جوانان همیشه آنان را تشویق می نمودند و در این زمینه می فرمایند :
-" تفریح کنید ،بازی کنید ،زیرا دوست ندارم که در دین شما خشونتی دیده شود ."
- بهترین سرگرمی مؤمن شنا است ، به فرزندان خود شنا و تیراندازی بیاموزید و آنان را هشدار داده که قدر نعمت های صحت و فراغت را بدانند.
- امام باقر (ع)می فرمایند :
"ایاک والکسل و الفجر فانها مفتاح کل بشر" از تنبلی و کسالت و کم حوصلگی دوری کن زیرا این دو حالت سرآغاز هر بدی است.
در آیین مقدس اسلام تمایل به تفریح مانند سایر خواهشهای طبیعی بشر مورد توجه واقع شده است و به شایستگی ارضاء می شود در برخی از روایات خاطر نشان شده است که شایسته است مسلمان قسمتی از وقت خود را به جلب لذت های صلاح اختصاص دهد و موجبات انبساط خاطر خویش را فراهم نموده و برای فرایض دینی و دنیوی آماده گردد.
ساعات تفریح یکی از بهترین فرصتهای سودبخش در جهات رشد بشر است و در موقع تفریح وسرگرمی محیط زندگی رنگ ذوق و ابتکار به خود می گیرد، لطف و صفای مخصوص پیدا می کند و عواطف و احساسات شکوفا می گردد.
مبانی نظری تحقیق و روش تحقیق اوقات فراغت
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 381 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 90 |
فراغت :
در واقع در زمان و فرصتی است که یک فرد رشد یافته و مسئولیت پذیری در طول زندگی خود فارغ از انجام کارهای مؤظف و بعد از پرداختن به امور دینی و عبادی باید با میل و رغبت و ارادة شخصی ودر نهایت آزادی از آن بهره گیرد و به فعالیتی بپردازد که آن را دوست می دارد .
زمان فراغت :
ارزشمندترین لحظات ، ساعات وروزهای زندگی انسان است . بدیهی است که ارزشمندی اوقات فراغت به موازات رشد فکری و توسعة قابلیت های شخصی و مسئولیت پذیری های خانوادگی ، حرفه ای و اجتماعی ، مضاعف می شود در زندگی کودکان و نوجوانان ، در اوقات فراغت به زمانی معنا ومفهوم روشن و ارزشمند پیدا می‌کند : که حضور مؤظف در مدرسه و انجام تکالیف مکلف را برای نخستین بار تجربه می کنند . در روزهای سال تحصیلی ، ساعت خارج از مدرسه و زمانی که دانش آموزان تکالیف آموزشگاهی را انجام داده اند و فارغ از برنامه های معمولی روزانه فرصتی می‌یابند که با انگیزه شخصی و آزاد به هدایت و نظارت اولیاء ومربیان دراین زمینه می‌تواند فوق العاده پرثمر وپربرکت باشد .
اما تعطیلات تابستانی برای اکثر دانش آموزان از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، تعطیلاتی بسیار طولانی و افزون بریک صد روز!؟
اوقات فراغت ، به ویژه در روزهای نسبتاً طولانی هم چون تابستان ، علاوه بر اینکه مناسب ترین بستر پس از شکستن عادت های نامطلوب ، توسعة مهارت های شناختی و فعالیت های جسمی و حرکتی ، زدودن غبار اضطراب و پریشانی های فکری ، دست یابی به سلامت و آرامش روانی و اعتلای شخصیت و حضور فعال در عرصه های زندگی اجتماعی و تعامل بین فردی است ، بهترین فرصت برای ظهر و پیدایش خلاقیت های ذهنی ونوآوری‌های‌فکری است ، چراکه کودکان،نوجوانان و جوانان در طول سال‌تحصیلی یا حین انجام وظایف موظف ، فرصت چندانی برای پرداختن به اندیشه های بدیع و ایده های نو وتجربه مفروضات فکری خود نمی یابند و لذا در زمان فراغت ، بستر بروز و ظهورنورآوری‌های ذهنی ، خلاقیت ها و تولیدات برتر فکری و تجربة باورهای مولد است.
تجارب محققان خلاق و اندیشمندان نورآور در عرصه های علوم و فنون برتر حاکی از آن است که جوانه های خلاقیت ذهنی آن ها در اوقات فراغت بارور گردیده است . زیرا اشتغالات مکلف و متعهد بودن به انجام مسئولیت های مؤظف نمی گذارند اندیشه های خلاق به راحتی شکوفا شوند . بنابراین بارور شدن اندیشه های خلاق و تولیدات برتر ذهنی‌مستلزم آزادی و اختیار ، میل و اراده ، قدرت انتخاب و بهره گیری از اوقات‌فراغت، به دور از وظایف موظف و تکالیف مکلف است . اوقات فراغت همانند شمشیر دو لبه است چرا که از یک سو هموارگربستر پیدایش و ظهور و بروز خلاقیت ها و نوآوری های فکر است و از سوی دیگر می تواند زمینة آسیب پذیری های فردی واجتماعی را فراهم کند .متأسفانه اغلب آسیب پذیرهای کودکان و نوجوانان در جوامع مختلف ، درایام اوقات فراغت صورت می پذیرد . تعطیلات آخر هفته تعطیلات عید نوروز ، تعطیلات طولانی تابستان اگر به گونه ای بایسته وشایسته و با راهنمائی و آموزش های لازم مورد بهره‌گیری کافی ووافی قرار نگیرند ظرفیت آسیب پذیرهای فردی و کژروی های اجتماعی نوجوانان را مضاعف می کنند .
...
(مقدمه )
«فَإذا فَرَغْتَ فَاَنْصَبْ»
بدون شک دانش آموزان هرجامعه ، سرمایه های گرانبهائی اند که اگر مورد
بی توجهی قرارگیرنددر تصمیم گیری ها مد نظر نبا شند، آن جامعه دچار خسران زیادی خواهد شد . با نگاهی به ارقام بودجه کشورهای صنعتی وپیش رفته در مقایسه با کشورهای جهان سوم فاصله زیاد بین آن دورا می توان دید .
بسیاری از کشور های توسعه یافته معتقدند‌که هرچه دراین‌ارتباط‌هزینه‌نمایند ، تبدیل به سرمایه های دیگری در ابعاد مختلف آن کشور خواهد شد .در میان
دانش آموزان با توجه به دانش آموزان متوسط جایگاه ویژه ای دارد .زیرا علاوه بر این که در آینده نزدیک می توانند در امور جامعه مؤثر واقع شوند .در زمان تحصیل هم به دلیل ویژگیهای خاصی که دارند ،قادرند منشا ءحرکت های سازنده یا مخرب شوند . بدین لحاظ هر چه به این نیروی خارق العاده توجه شود از قدرت خروشان وپر تحرک آنان می توان بهره جست و هر چه به بوته فراموشی سپرده شوند ،این سیل عظیم می تواند خسارت زیادی را به وجود آورد ،
سئوا لی که دراین جا مطرح است این است که دربرابر هدر رفتن فرصت های جوانی چه کسانی مسئولند .بدیهی است که نظام تعلیم وتربیت به تنهایی نمی تواند در تربیت واستفاده صحیح از جوانان موفق شود .یکی از موضوعات بسیار مهم
برنامه ریزی برای اوقات فراغت دانش آموزان می با شد که اگر اصولی و حساب شده باشد میتوانند زمینه رشد و تعالی جامعه مهیا نمایند و کشور را از آسیبها وخطرات احتمالی که ممکن است در اثر بی توجهی به این امر گریبان گیر کشور شود مصون بدارد .فلسفه اوقات فراغت از پیچیدگی ،تنوع وتفاوتهای بنیادی برخورد است هرفرد براساس تفا وت های زیست شناختی (بیولوژیک )فرهنگی ،نگرش و تجربیات گذشته واهداف ومقاصدی که برای آینده خود دارد، تعبیرمتفاوت یا ومتضاد نسبت به‌دیگران از تأمین اوقات فراغت وچگونگی تأثیرآن برانگیز دارد . اگر ما بتوان تأثیر وتأثری را که این دو واثرانگیزواوقات فراغت یکدیگردارند را به درستی مشخص نمائیم قدم مثبتی در راه کسب هر چه بهتر علم و دانش همراه با لذت بردن از زندگی برداشته ایم .
تعریف اوقات فراغت :
اوقات فراغت را غالباً به معنا ی بیکاری ،اوقات غیرموظف ،ساعات بدون برنامه ، اوقات غیر رسمی و … تلقی می نمایند .به همین علت بزرگسالان مربیان واولیا برای جلوگیری از هدر رفتن این اوقات سعی می کنند که با برنامه ها ،سرگرمی و اشتغالات مختلف اوقات فراغت دانش آموزان را پر کنند .
حال فلسفه اوقات فراغت این است که فرد بدون اجبار وخارج از چارچوب های قبلی بودن اشتغال ورزی دیگرساخته خود با میل و رغبت به فعالیت های دلخواه خویش بپردازد و از طرف دیگر گفته می شود که اوقات فراغت منشاء خلاقیت ها باروری افکار ، شکل دهی شخصیت ، تأمین انرژی و بازیابی قوای حیات و کشف و اختراع و نوآوری و ابتکار ، بازاندیشی و اصلاح افکار ، محاسبه ومراقبت ، ارزیابی و بازیابی و ایجاد انگیزه و رغبت و میل در فرد می شود .
اوقات فراغت را به حسب تفاوت های ارزشی و فرهنگی ، نگرش ها ، تجربیات ، شرایط و موقعیت های مادی و معنوی هر فرد تعریف کرد . طبیعت آدمی اساساً به گونه ای است که دائماً در حال تعادل جوئی است . نظریه در روان شناسی انگیزشی وجود دارد که معتقد است حالات هیجانی و انگیزش با حالات متضاد و متعارض همراه می گردد که این نظریه به عنوان نظریه فرآیند متضاد
OPPOMENT PROGRESS THEORY مشهود است .
پس موضوع تحقیق :
( بررسی رابطه بین اوقات فراغت و انگیزه تحصیلی دانش آموزان مدارس متوسطه شهرستان گچساران می باشد )
هدف از انتخاب موضوع :
اگر بپذیریم که مهمترین بخش شکل گیری شخصیت نوجوانان و جوانان در اوقات آزاد ، فارغ از همه وظایف و برنامه های از پیش تعیین شده بیرونی ودیگر ساخته است و اگر قبول کنیم که ذهن هنگامی به جوشش و خلاقیت می افتد که منشاء تحریک آن تمایلات درونی و خود انگیخته باشد و فرد فعالانه و با انتخاب آزاد و به دور از انتظارات بیرونی ومقبولیت نهادی و نقش بازی کردن های تصنعی ، در شکل دادن افکار و اندیشه ها واعمال خود دخالت نماید ، آنگاه می تواند به فلسفه وجودی اوقات فراغت ، آن هم با جهت گیری مثبت ، رشد دهنده و کمال‌زا پی‌برد .
با توجه به انحرافات و مشکلات پیچیده و عدیده ای که در جامعه امروزی وجود دارد برای استفاده بهینه از اوقات فراغت و تأثیر بیشتر آن بر ایجاد انگیزه در
دانش آموزان به نظر رسید که می توان قدم مثبتی در این راه برداشت و همین امر ما را مصمم کرد که به این عنوان بپردازیم شاید مثمرثمر واقع گردد .
علل و دلایل انتخاب موضوع :
نکاتی در پی می آید می توانند در علل و دلایل انتخاب موضوع مؤثر باشند :
1) فعالیت ها و برنامه های متنوع و متعددی وجود داشته باشند که در خلال آن دانش آموزان بتوانند به صورت انتخابی ، آزاد . خودانگیخته و به میل خود به
آن ها مشغول شوند وبازدهی و کارآئی مناسبی دهند .
2) از تبدیل اوقات فراغت به اوقات سرگرمی و گذراندن وقت ، صرف انرژی بیهوده و اشتغالات بدون هدف پرهیز شود .
3) زمینه ای فراهم نمود که دانش آموز فرصت کاوش ، تفکر و تأمل درباره خود ، قابلیت و خدای خویش داشته باشد .
4) باعث حرمت نفس ، شکوفائی ، زیبا دوستی ، حقیقت یابی . خیرخواهی و خیر دوستی از جمله عناصر سازندة برنامه اوقات فراغت می باشد .
دانش آموز باید بین لذت و فرح
مقاله بررسی شهر تهران و اکوسیستم طبیعی آن جهت اوقات فراغت
| دسته بندی | علوم انسانی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 84 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 148 |
مقاله بررسی شهر تهران و اکوسیستم طبیعی آن جهت اوقات فراغت در 148 صفحه ورد قابل ویرایش
مقدمه
افزایش امکانات مادی ، کاهش زمان کار روزانه ، افزایش تعطیلات هفتگی و سالانه ، پیدایش سالهایی در دوران جوانی که فرد با فقدان و یا کمی مسئولیت روبروست و در مجموع توجه بشر به زمان فراغت به عنوان بخشی جدی از دوران زندگی ، این پدیده را در جایگاهی قرار داده است که بی توجهی به آن علاوه بر ایجاد ضایعات و آسیب های اجتماعی ، موجبات نارضایتی جامعه را نیز فراهم خواهد نمود . افزایش اوقات فراغت از 3 سال در جامعه کشاورزی به 12 سال در جامعه صنعتی و حتی 19 سال در جامعه فراصنعتی در طول عمر یک نسل امروزی نسبت به سادگی بتوان از آن چشم پوشید . تأثیر بهره بردادری مطلوب از این بخش از زندگی ، در پرورش انسان و رشد و شکوفایی شخصیت وی و در نهایت تکامل جامعه به حدی است که برخی تمدن جدید را « تمدن فراغت » نامیده اند . ( ساورخانی ، 1370 ، 764 )
در شهرهای بزرگ تراکم بالای ساختمان ، کمبود و قیمت بالای زمانی ، مانعی بر سر راه ایجاد اماکن ورزشی ، تفریحی و گردشگری برای رفع نیاز ساکنین شهر می باشد . از اینرو توجه به زمینهای حاشیه شهر و حتی مناطق خوش آب و هوای حومه شهرها به عنوان روشی جایگزین ، مورد توجه قرار گرفته است . در ایران خلأ قدرت اداری موجود در این زمینه یکی از موانع اساسی پرداختن به این امر است . بدین معنی که شهرداریها خود را در چارچوب محدوده قانونی شهر موظف و مکلف به برنامه ریزی می بینند و فراتر از آن را در خارج از حیطه مسئولیتی خویش می دانند . ازدحام جمعیت در ایام تعطیل در پارکها و فضاهای تفریحی داخل شهر و نیز خروج صدها هزار نفر از ساکنین در تعطیلات پایان هفته به حومه های شهر و پناهگیری در دامان طبیعت نمودهایی است از کمبود امکانات تفریحی شهر و نیز خستگی از دغدغه های زندگی شهری که لزوم توجه به امکانات تفریحی شهری را اشعار می دارند .
شهر تهران به صورتی شگفت آور تمام مراحل تحول و توسعه شهری را در طول کمتر از نیم قرن از سر گذرانیده و اینک به یکی از بیست کلان شهر پر مسأله جهان تبدیل شده است .
محدوه تهران قدیم تا شصت سال پیش فقط چهار درصد از سطح تهران امروزی را دارا بوده است . رشد و توسعه این شهر تا جنگ جهانی دوم بطور آرام و یکنواخت بوده اما توسعه آن بعد از جنگ سرعت بیشتری گرفته و در سال 1354 به حدود 12 برابر افزایش یافته در حالیکه توسعه آن در سراسر دوره قاجاریه فقط چهار برابر بوده است . در روند این تحول سریع و ناموزون ، چشم انداز جغرافیایی و خاستگاه طبیعی تهارن با تغییرات ویرانگر و انواع عدم تعادل روبرو گردیده است . گسترش خزندة شهر به دامنه های کوهستانی البرز و دشتهای سرسبز جنوبی و ادغام صدها روستا و هکتارها باغ و مزرعه در پیکر آن ، تمام حیات شهروندان را به مخاطره افکنده است .
در گذشته آلودگیهای زیست محیطی تهران بسیار محدود بوده بطوریکه از سده هشتم تا سده سیزدهم تهران بقدری مشجر و سر سبز بوده که آن را به باغ گلزار و چنارستان و همچنین به بهشت پریان توصیف کرده اند .
در سه دهه اخیر به علت گسترش بی رویه تهران بیش از 300 هکتار از اراضی کشاورزی داخل محدوده 5 ساله و 2000 هکتار از اراضی محدوده 25 ساله به مصارف ساختمان های شهری رسیده است .
با توجه به شرایط حساس زیست محیطی و کالبدی تهران از یک سو ، و نیازهای روز افزون اجتماعی و فرهنگی مردم به فضاهای باز شهری از سوی دیگر ، ضرورت بازنگری ، سازماندهی و نظام بخشی به این فضاها ، روز به روز بیشتر احساس می شود . بنابراین لازم است که در چارچوب برنامه ها و طرح های کلان شهر تهران ، برنامه ریزی برای فضاهای باز و سبز ، به عنوان یک بخش مستقل در برنامه ریزی شهری ، مدنظر قرار گیرد و راهبردهای نوین و مناسب برای آن ارائه گردد .
با توجه به وضعیت اکولوژیکی منطقه ، خشکی اقلیم ، گرد و غبار کویری ، فشردگی بافتهای مسکونی و میزان زیاد آلودگی هوا و صدا ، ضروری است که برنامه های مربوط به توسعه فضای سبز ، نه فقط به صورت توسعه سطوح سبز پراکنده در داخل شهر ، بلکه به عنوان یک نظام هماهنگ متشکل از انواع فضاهای باز و سبز درون شهری ، حاشیه شهری و برون شهری توسعه و انتظام پیدا کند .
پهنه جغرافیایی تهران با قرار گرفتن میان سلسله جبال البرز و دشت کویر از یک طرف ، دو رودخانه بزرگ کرج و جاجرود از طرف دیگر ، از تنوع محیطی و اقلیمی ویژه ای برخوردار است .
دامنه های سرسبز و دره های پر آب کوهستانهای شمالی تهران از چنان ارزشهای طبیعی، جاذبه های محیطی و چشم اندازهای بدیع برخوردار است که بایستی به عنوان ذخائر طبیعی و ثروت ملی برای حال آینده مورد حفاظت و احیاء قرار گیرد . دره های شمالی تهران مانند سوهانک ، دارآباد ، دربند ، درکه ، فرحزاد و کن ، از دیر باز به عنوان تنفس گاه شهر و بستر تماس مردم با طبیعت مورد استفاده بوده است . اما متأسفانه در طول چند دهه گذشته دامنه های البرز به نحو شتابناک مورد هجوم ساخت و سازهای بی رویه و تجاوز سوداگرانه قرار گرفته است . خوشبختانه در سالهای اخیر ، همراه با تحول دیدگاهها در برنامه ریزی و مدیریت شهری در تهران و با توجه به رشد آگاهی زیست محیطی مردم ، اندیشه ها و تصمیمات مربوط به ایجاد پیوند میان شهر و طبیعت و ساماندهی دره های شمال تهران قوت گرفته است . طرح « سازماندهی و طراحی شهری محور تفریحی فرحزاد » نیز به همین منظور در دست تهیه قرار گرفته است .
1 ـ 1 ـ اوقات فراغت
اوقات فراعت دلپذیرترین اوقات آدمی است . بخشی از عمر او که از آن خود اوست . ساعاتی فارغ از کار روزانه و رنج ایام که مصرف آن چیزی می کند که خود می خواهد ، خود بر می گزیند و اگر عاملی بیرون از او دخالت نکند ، به رضا و رغبت دل می گذراند . این لحظات برای عالمان دقایق تعمق ، برای هنرمندان زمان پدید آوردن و برای بی فکران و بی هنران ملال آورترین اوقات است . از اینروست که این اوقات برای عده ای بارور و شوق انگیز و برای عده ای مفسده انگیزترین اوقات است . زمان عظیمی که یک سوی آن بارو کردن عمر و زندگی و سوی دیگر آن ضایع شدن و هدر رفتن لحظه های شیرین و زود گذر است . اوقات فراغت نزدیکترین پیوند را با زندگی معنوی و فرهنگ دارد . اوقاتی که به میل و اختیار در راه آموختن ، آفریدن ، ساختن ، پژوهش ، تربیت ، مشارکتهای داوطلبانه اجتماعی ، خدمات رایگان انسانی ، گسترش افقهای فکری و در بسیاری از عرصه های دیگر زندگی صرف می شود ، تبعاً ارتباط آن با حیات معنوی و فرهنگی جامع تنگاتنگ است . ( عمران ، ؟ 1 ، 3 )
تفریح مجموعة اشتغالاتی است که فرد کاملاً با رضایت خاطر برای استراحت یا کسب انرژی ، توسعة آگاهانه یا فراگیری غیر انتفاعی و مشارکت اجتماعی داوطلبانه ، بعد از رهایی از الزامات شغلی ، خانوادگی و اجتماعی به آن می پردازد ، اوقات فراغت مدت زمانی است که کار شخصی به عهده انسان نبوده و فرد در آن به فعالیتهای دلخواه خود می پردازد که این موجب پرورش استعداد ، شکوفایی شخصیت و برآوردن نیازهای جسمی و روحی و اجتماعی می گردد . ( شهابی ، 1366 ، 7 ، 8 )
فراغت مدت زمانی است که فرد به استراحت برای رفع خستگی ، به تفریح برای رفع کسالت و دلتنگی و به فعالیتهای انتخابی برای رشد و توسعه ظرفیتهای جسم و روح خود می پردازد . ( اردلان ، ؟ ، 38 )
فراغت زمان فروخته نشده ای که متعلق به فرد است ، زمانیکه فرد به میل خود از آن استفاده می کند ؛ فراغت نوعی رهایی از وظایف اجتماعی است .
فراغت فضای توسعه انسانی است و به انسانی کردن کار منتهی خواهد شد . ( مارکس )
فضاهای فراغتی تهران
مقدمه
تهران ، شهری که پایتخت حکومتهای دویست ساله اخیر ایران بوده است ، تحت تأثیر مستقیم نمونه های اروپایی و غربی در کنار فضاهای سنتی فراغتی که عمدتاً زورخانه ، قهوه خانه ، کاروانسرا یا مسافرخانه بوده اند قرار داشته است . ورود مفاهیم جدید مهمانسرا ، هتل ، متل ، هتل ـ آپارتمان ، پانسیون ، سؤئیتهای کرایه ای و رستوران ، نشانگر نیاز به فضاهای جدید بود که جوابگو به طرز زندگی جدبد باشند .
در تهران قدیم ، حضور موثر مذهب و فعالیتهای مذهبی در ساماندهی فضاهای گذران اوقات فراغت مشهود است . کاربریهای فراغتی به شکل و مفهوم امروزی وجود نداشت که یا به دلیل ادامه داشتن زندگی سنتی قبلی و یا منتج از بی اطلاعتی از عدم وجود پاسخگوهای تفریحی و یا اقامتی موقت بود .
به تدریج از حکومت پهلوی اول ، مفاهیمی چون مهمانسرا و هــتل در کنار مسافرخانه و کاروانسرا مطرح می شود و کافه ها و رستورانها متأثر از سبک غربی شکل می گیرند .
با گسترده تر شدن تهران در اطراف و خصوصاً در شمال ، کاربریهای فراغتی جدید در جای جای شهر و در اطراف و داخل آن شکل می گیرند و باعث توسعه گسسته فضاهای فراغتی می گردند ، از جمله استادیومها در حومه شهر ، هتلها ، کافه ها و رستورانها در راسته خیابانهای اصلی و هتل ـ آپارتمانها و ساختمانهای کرایه ای ، ابتدا برای مقیمان خارجی و بعد برای بقیه مسافران ، جای کاروانسراها را می گیرند . در حالیکه مسافرخانه و بعد زورخانه و در انتهای قهوه خانه کم رنگ تر می شوند .
مفهوم جدید پارک شهر به سبک اروپایی ، به عنوان تکه ای از طبیعت در داخل شهر بوجود می آید . زورخانه ها کم کم جای خود را به ورزشگاهها می دهند . با مهاجرت وسیع جمعیت به شهر در ابتدا قهوه خانه ها زیاد می شوند و بعدها جای خود را به هتل ، رستوران و هتل ـ آپارتمان می دهند . بعد از انقلاب ، توجه به پارک و فضای سبز بیشتر شده و پارکهای کوچک و بزرگ متعددی در دل شهر پدید می آیند و فضاهای جنگلی عمده شهر ساماندهی می شوند . با کاهش سیاحان ، هتلها توسعه نمی یابند ، ولی با افزایش جمعیت ، ساخت و ساز و احداث رستوران رونق می گیرد .
سیر تحول کاربری گذاران اوقات فراغت در تهران
با گذشت زمان و بر اساس رخدادهای خاص فرهنگی ، کاربریهای مثل قهوه خانه و زورخانه به عنوان فضایی برای گذران اوقات فراغت ، نقش خود را به کاربریهایی مانند رستوران و وزرشگاه محول نموده اند . مفهوم سنتی باستانی کاری و زورخانه رفتن تنها امروزه است که مترادف با ورزش و سلامتی جسم گشته است . این در حالی است که آیین فتوت و جوانمردی که اساس و رکن تجمع در زورخانه است یکی از طرق سلوک برای اهل طریقت می باشد و فتوت نامه ها مبنایی برای راه و روش انجام فعالیتهای گوناگون حرف مختلف در جامعه شهری بوده است .
ویژگیهای عرضه تسهیلات گذران اوقات فراغت در محیط بیرون شهر تهران
بررسی فرصتهای گذران اوقات فراغت در محیط پیرامون شهر تهران از آن رو اهمیت دارد که پیرامون شهر ها به عنوان گسترش زندگی در شهر به حساب می آید و هر چه سکونت در مجتمع های مسکونی ( در مقابل سکونت در ساختمانهای مسکونی تک خانواری ) بیشتر ، هر چه نسبت مساحت فضای باز قطعات مسکونی به فضاهای بسته کمتر ، هر چه استرس به وسیله نقلیه شخصی ( نرخ مالیکت خودرو ) بیشتر ، هر چه شبکه راههای شهری گسترده تر و هر چه شبکه محل و نقل عمومی فعالتر و فراگیرتر باشد ، حد استفاده از نواحی پیرامون شهرها چه در ساعات فراغت روزهای کاری و چه روزهای تعطیل هفته افزایش می یابد . در واقع استفاده از نواحی پیرامون شهرهای بزرگی چون تهران ، مفری است که انسان شهرنشین برای فرار از زندگی شهری با تمامی مشکلات و پیچیدگیهایش بدان متوسل می شود .
فرصتهای موجود در محیط پیرامون شهر تهران در دو دسته نواحی باز ( چون نواحی کوهستانی ، آبی و غیره و نواحی بسته ( چون آثار تاریخی ، مذهبی ، رستورانها و غیره ) قابل طبقه بندی است . هر گونه فعالیت در جهت برنامه ریزی گذران اوقات فراغت در محیط پیرامون شهر تهران باید به چهار زمینه موضوعی زیر توجه کند :
1 ـ شناسایی نواحی واقع در محیط پیرامون شهر تهران که از پتانسیل طبیعی یا مصنوعی آنها در جهت گذران اوقات فراغت استفاده نشده است .
2 ـ شناسایی نواحی واقع در محیط پیرامون شهر تهران که محیط طبیعی آن به دلیل استفاده مداوم و مکرر برای گذران اوقات فراغت تخریب شده یا در معرض تخریب قرار گرفته است .
3 ـ شناسایی نواحی واقع بر محیط پیرامون شهر تهران که از پتانسیل گذران اوقات فراغت آنها استفاده شده و محیط طبیعی آن نیز تخریب نشده و لطمه ندیده است .
4 ـ شناسایی نواحی واقع در پیرامون شهر تهران که دارای پتانسیل گذران اوقات فراغتند ، اما در معرض توسعه شهری و صنعتی قرار گرفته اند .
ویژگیهای عرضه تسهیلات گذران اوقات فراغت در درون شهر تهران
تجربه های موجود برنامه ریزی شهری در دنیا بر فعالیتهای گذران اوقات فراغت در محیط پیرامون شهرها توجه داشته اند ، یعنی فعالیتهایی که فعالتر بودن فرد را می طلبد ، اما هر چه محدودیتها و قیود درونی و بیرونی استفاده از محیط پیرامون شهرها بیشتر باشد ، توجه به برنامه ریزی گذران اوقات فراغت در دورن شهرها نیز بیشتر می شود . البته این جنبه از برنامه ریزی نیز با مشکلات و محدودیتهای خاص خود ، به خصوص در شهرهای بزرگی چون تهران روبرواست ؛ زیرا توسعه این گونه فضاها ( که سودآوری قابل رقابتی با برخی دیگر از کاربردهای شهری ندارد ) در یک فضای فشرده شهری انجام می گیرد که از یک سود زمین قابل توسعه در آن محدود و در نتیجه رقابت برای دستیابی به زمین شدید است و از سوی دیگر قیمت زمین در بازار عرضه زمین بالا و همواره رو به تزاید است .
( دانشپور . ؟ )
از بررسی ویژگی فضاهای بسته خاص گذران اوقات فراغت در دورن شهر تهران می توان به نتایجی به شرح زیر دست یافت :
بیشترین فرصتهای ورزشی در مناطق 1 و 2 و 3 و 4 و 6 قرار گرفته اند .
بیشترین فرصـتهای فرهنگی ، ورزشی و تفریحی در مناطق 1 و 7 و 3 قرار گرفته اند .
بیشترین فرصتهای فرهنگی در مناطق 1 و 3 و 6 و 12 و 16 قرار گرفته اند .
بیشترین فضاهای خرید در مناطق 6 و 12 قرار گرفته اند .
بیشتـرین کتابخـانه ها و کتابفروشیها در مناطق 4 و 6 و 11 و 12 قرار گرفته اند .
از نظر تنوع و میزان ، منطقه 19 و سپس دو منطقه 18 و 17 دارای کمترین فرصتها هستند .
سهم فضاهای خاص گذران اوقات فراغت از کل مساحت هر یک از مناطق 20 گانه شهر تهران بسیار کم است و بجز منطقه 16 ، سایر مناطق کمتر از 2% مساحت خود را به این گونه فضاها اختصاص داده اند .
سهم فضاهای خاص گذران اوقات فراغت از کل مساحت این گونه فضاها در سطح شهر چندان متفاوت نیست . هر چند که دو منطقه 4 و 16 هر کدام در حدود 11% کل مساحت فضاهای خاص گذران اوقات فراغت در درون شهر تهران را به خود اختصاص داده اند و منطقه 5 واقع در حاشیه شمال غربی شهر که سهم بالایی از شهرک های جدید مسکونی تهران را دارد دارای کمترین سهم یعنی 2% است .
تحقیق بررسی اوقات فراغت جوانان در ایران و امکانات موجود
| دسته بندی | علوم انسانی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 172 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 75 |
تحقیق بررسی اوقات فراغت جوانان در ایران و امکانات موجود در 75 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست
عنوان
صفحه
فصل اول.................................................................................................................................................
مقدمه......................................................................................................................................................
بیان مسئله ...........................................................................................................................................
اهداف تحقیق........................................................................................................................................
هدف کلی .............................................................................................................................................
هدف خاص............................................................................................................................................
اهمیت و ضرورت تحقیق...................................................................................................................
فرض ها یا سؤالهای ویژه تحقیق.....................................................................................................
تعریف عملیات واژه ها یا اصطلاحات.............................................................................................
فصل دوم................................................................................................................................................
مقدمه......................................................................................................................................................
بخش اول: ادبیات تحقیق...................................................................................................................
اوقات فراعت از دیدگاه دانشمندان.................................................................................................
تحولات تاریخی مربوط به نحوه گذران اوقات فراغت در ایران................................................
اوقات فراغت بعد از اسلام.................................................................................................................
اوقات فراغت از دیدگاه اسلام...........................................................................................................
خصایص و ویژگیهای فراغت..............................................................................................................
اوقات و فراغت و بهداشت روانی......................................................................................................
فراغت و خلاقیت.................................................................................................................................
فراغت و توسعه مهارتهای شناختی.................................................................................................
اوقات فراغت و تقویت مهارتهای حسی- حرکتی و فعالیتهای ورزشی..................................
جهت نگرش..........................................................................................................................................
اوقات فراغت و اصلاح رفتار و تعالی شخصیت............................................................................
اوقات فراغت و آسیب پذیریهای اجتماعی ..................................................................................
بخش دوم: پیشینه تحقیق................................................................................................................
فرضیه های عنوان شده در این تحقیق ....................................................................................................
فصل سوم...............................................................................................................................................
مقدمه .....................................................................................................................................................
جامعه آماری..........................................................................................................................................
چگونگی گزینش نمونه ها.................................................................................................................
ابزار گردآوری اطلاعات.......................................................................................................................
چگونگی اجرا.........................................................................................................................................
روش تحقیق..........................................................................................................................................
آزمونهای آماری.....................................................................................................................................
فصل چهارم............................................................................................................................................
یافته ها و تجزیه و تحلیل آن...........................................................................................................
نتایج آزمودنهای مجذورخی X2......................................................................................................
بحث و نتیجه گیری ...........................................................................................................................
فصل پنجم ............................................................................................................................................
خلاصه تحقیق......................................................................................................................................
فرض ها و سئوالات تحقیق...............................................................................................................
محدودیتهای تحقیق............................................................................................................................
محدودیتهای دراختیار محقق............................................................................................................
محدودیتهای خارج از اختیار محقق................................................................................................
پیشنهاد ها.............................................................................................................................................
فهرست منابع........................................................................................................................................
پیوستها ..................................................................................................................................................
مقدمه:
یکی از مسائلی که پیوسته مورد نظر صاحب نظران علوم تربیتی و دست اندرکاران تعلیم و تربیت قرار گرفته مسئله اوقات فراغت است. تخصص در گستره حیات بیانگر مطلب است که در زندگی پر از فراز و نشیب انسان لحظه ها و اوقاتی وجود دارد که از اهمیت و حساسیت فوق العاده ای برخوردار است. اوقاتی که بستر مطلوبی است برای جریان نیکوی رشد شخصیت و اعتلای وجود و یا زمینه همواری است برای بروز اختلاف رفتاری، انحراف اخلاقی و بزهکاری اجتماعی، بدون تردید زمانی که از اوقات فراغت بحث به میان می آید، سخن از ارزشمندی این اوقات است هنگامه بسیار حساس و پرمعنا، اوراقی سرنوشت ساز در کتاب زندگی که نیازمند اراده های استوار و اندیشه های خلاق است.[1]
شعار ( وقت طلاست) و (شیطان برای دستهای بیکار کاربد می یابد) همواره در اغلب جوامع مطرح بوده و تفکر و تدبیر درباره اوقات فراغت و توجه به نحوه گذراندن این اوقات در کشورهای صنعتی بیش از دیگر کشورها رواج یافته است. حتی اغلب جامعه شناسان و اقتصاد دانان ( دماز، اندرسون، اوژه) بر این باورند که تحول جوامع انسانی به سوی تمدن فراغت در حرکت است.[2]
اوقات فراغت جوانان به مشابه شمشیری دولبه است اگر از آن به طور اصولی استفاده شود نه تنها راهگشا است بلکه زندگانی با برنامه، منسجم و هدفدار پیش روی انسان قرار میدهد. اگر خدا ناکرده این اوقات گرانبها و سالم و با برنامه های مقبول سپری نشود، زمینه های گرایش به فساد و تباهی و انحطاط جوانان را فراهم می آورد. فساد تباهی تنها مفهومی از ناهنجاری اجتماعی نیست، بلکه مصدتعی از به هدر دادن منابع و انرژی انسانی و مالی و مادی است. جوانی که در ابتدای جوانی به بیراهه می رود. نه تنها جوانی و انرژی جسمی و روحی خود را به هدر می دهد و خود را به هلاکت ، بدبختی، و فقر و ممکن است می اندازد، بلکه از ابعاد نیز در تخریب منابع اجتماعی نقش دارد، که یکی از آنها را می توان ایفای نقش مخرب به مثابه الگویی قابل تقلید برای عمده دیگری از جوانان دانست. البته این بعد از کارکرد افراد ناهنجار، بحرانی ترین و مصیبت سازترین نقش او در اجتماع است.[3]
لذا می توان نحوه گذراند اوقات را جزو ریشه های فقر و استمرار آن یا تعالی افراد تلقی کرد. واقعیت امر در فرهنگ ما نیز چنین است، مردم ما با افرادی که وقت خود را تقسیم کرده اند و مدام به کاری و فعالیتی مشغول هستند را بیشتر قبول دارند تا افرادی را که لحظاتی از عمر خود را به سستی، کاهلی و بیکاری می گذرانند لذا بین اوقات فراغت و رشد اجتماعی و فردی ارتباط مستقیم وجود دارد و هر چقدر اوقات فراغت آدمی اصولی، منطقی و با برنامه باشد، می توان امیدوار بود که رشد اجتماعی، خلاقیت و ابتکار فردی او بالاتر خواهد بود و هر چقدر اوقات فراغت آدمی به بطالت بگذرد می توان مشاهده کرد که ارزش و اعتبار اجتماعی او کاسته می شود.
اوقات فراغت پدیده ای است که برای هر فردی لازم و ضروری است. اگر انسانها تمام وقت خود را به کار طاقت فرسا اشتغال داشته باشند، باید یقین داشت که از قدرت تفکر، خلاقیت و نوآوری آنها به تدریج کاسته خواهد شد و به موجوداتی همچون پیچ و مهره تبدیل خواهد شد. ولی اگر در بین کار فراغتی باشد که انسان بتواند مقایسه ای بین خود و کارش و با نقش که دارد و ارزش خود واندش وظیفه ای را که ایفا می کند، بپردازد خود را در مسیری قرار می دهد که لیاقتش را دارد و زندگی اش هدفدار و با برنامه شود و موقعیت را در آغوش می کشد.
دکتر کارل می گوید: خواستهای وحشیانه شهوات ممکن است جلب نوعی اهمیت نماید ولی هیچ چیز غیر منطقی تر از آن زندگی نیست. اگر زندگی منحصر به رقصیدن و به دور شهر با اتومبیل چرخیدن و سینما رفتن و رایوشنیدن باشد چه فایده ای دارد. تفریح بدون آنکه متضمن نفعی باشد فرصتهایی را که کارگران بر اثر تکامل ماشینها و خسن تهیه محصول به دست آورده اند بحث بر باد می دهند. زحمات مصروفه، حداقل چهار ساعت در روز به طول زندگی افزوده است یعنی اوقات گرانبهایی که اگر کسی آنرا علاقه مند مصرف کند می تواند تعلیم بگیرد، جسم و جانش را نیرومند کند، آسیب شخصیت نماید و وظیفه انسانیت خود را انجام دهد.[4]
در موقع تفریح و سرگرمی زندگی زنگ ذوق و ابتکار به خود می گیرد و لطف و فضای مخصوصی پیدا می کند، روح سبکبال و پر نشاطی می شود، عواطف و احساسات شکوفا می گردد و آدمی در خود احساس آزادگی می کند در این مورد حضرت علی (ع) می فرماید، فرح و شادمانی باعث بهجت و انبساط روح و مایه و جد و نشاط است وهمچنین فرموده اند: هر یک از اعضای بدن به استراحت نیاز دارد.[5]
مطالب قابل توجه دیگر این است که وضعیت اجتماعی بر روی ایام فراغت جوانان تأثیر گذاشته و خود نیز از آن متأثر است. در این راستا با توجه به رقمی متجاوز از 20 میلیون نوجوان و جوان در کشور ما که اکثریت قریب به اتفاق آنها طیف دانشجویی کشور ما را تشکیل می دهند، تدبیر و سیاستگذاری اوقات فراغت آنها با عنایت به اهداف تربیتی، اجتماعی ضرورت پیدا می کند که در این باره بخش مهمی از این مسئولیت خطیر به عهده سازمانهایی آموزش پرورش و بخش دیگر آن به عهده سازمانهایی نظیر سازمان تربیت بدنی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی و غیره می باشد.[6]
همانطوریکه کاروتولید نیازمند برنامه عملی و تخصصی است و زیر بنایی هر برنامه عملی تحقیقات انجام شده و اطلاعات قبلی است برای برنامه ریزی ( اوقات فراغت نیز باید تحقیقات لازم انجام پذیر- جمع آوری نظریات و استفاده کردن از تجربیات دیگران و لذا تحقیق حاضر سعی دارد ضمن آگاهی از نظرات و نگرش دانش آموزان در مورد گذراندن اوقات فراغت آنان، موانع و مشکلاتی را که در این زمینه وجود دارد مشخص نماید و راه حلها و پیشنهادات لازم را در نظر گرفتن امکانات ارائه دهد تا با استفاده از نتایج این تحقیق به توان دربهبود برنامه ریزی جهت اوقات فراغت دانش آموزان چاره اندیشید و در نهایت به این نتیجه برسیم که در بحث از اوقات فراغت پر کردن صرف آن مد نظر اینست، بلکه غنی کردن آن امر بسیار مهمی است. با توجه به اینکه تحقیقات روان شناسی نقش موثر نحوه گذراندن اوقات فراغت را در رشد شخصیت نشان داده اند.
بیان مسئله :
دوره نوجوانی یکی از مراحل حساس و پر اهمیت رشد جسمی و شخصیتی افراد به حساب می آید. نوجوان امروز اوقات فراغت فراوانی دارند، وسایل سرگرمی بیشتری می تواند، داشته باشند. لیکن به ارزشهای اجتماعی و اخلاقی آنها نمی توان اطمینان کرد چنانکه توجه دقیق به فعالیتهای تفریحی در عصر حاضر و تقریباً در تمام کشور های جهان به خصوص کشورهای به اصطلاح پیشرفته این حقیقت تلخ را ثابت می کند که بعضی از این فعالیتها بسیار نامعقول و مضرند و شرکت نوجوانان در آنها به زندگی سالم ایشان لطمه می زند.[7]
بنابراین با در نظر گرفتن حساسیت، اهمیت و نقش حیاتی اوقات فراغت ضروری است با تهیه و تنظیم برنامه های آموزشی از طریق همکاری مشترک اولیاء و مربیان و اتخاذ روشهای مناسب ضمن جلب توجه دانش آموزان و ایجاد نگرش مثبت در آنها نسبت به ارزش و اثرات مثبت اوقات فراغت و برانگیختن رغبت و انگیزه در حسن بهره وری و بارور سازی این فرصتها در زمنیه پیشگیری از هر گونه آسیب پذیرها در ایام فراغت تدابیر لازم را پیش بینی کرد. براین اساس، این تحقیق در پی آن است که رابطه شناخت علمی و دقیق بین نحوه گذراندن اوقات فراغت و انحرافات اجتماعی دختران سنین 20 - 15 سال منطقه 5 تهران می باشد.
اهداف تحقیق:
هدف کلی :
هدف کلی از تحقیق، یافتن راه حل ها و راهکارهای مناسب و صحیح برای بهسازی نحوه گذارندن اوقات فراغت نوجوانان و دانش آموزان و دانشجویان و یافتن راههای درست و مشخص برای ایجاد و یا بازسازی لازم جهت استفاده مطلوب همه نوجوانان و جوانان فراغت خود با تأکید بر نکات تربیتی و شناخت هر چه بهتر آن می باشد.
هدف خاص:
1- پی بردن به چگونگی تأثیر و امکانات موجود در جامعه و مدارس و دانشگاهها بر نحوه گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان
2- آشنایی با نوع فعالیتهای دانش آموزان و دانشجویان در اوقات فراغت
3- کشف ذوق و علاقه و میزان توانائیهای دانش آموزان و دانشجویان در زمینه های مختلف گذران اوقات فراغت
4- شناسایی امکانات موجود و دست یافتن به راههایی جهت استفاده از امکانات موجود و دست یافتن به نتیجه مناسب و در نتیجه برنامه ریزی و تجهیز برای ارتقاء کیفی و بهره مندی از وسایل و لوازم موجود
چگونگی اجرا:
جهت اجرای پرسشنامه که حاوی 22 سوال است، ابتدا توضیحات لازم درباره چگونگی پر کردن پرسشنامه داده و به دانش آموزان گفته شد که این پرسشنامه به منظور انجام یک تحقیق می باشد و اطلاعات بدست آمده و نتایج در مورد کل گروه به صورت گروهی مورد استفاده خواهد شد و هیچگونه برداشت فردی و مجزاء در آنها به عمل نخواهد آمد.
روش تحقیق:
نوع پژوهش زمینه یابی است، در پژوهش زمینه یابی توجه محقق بیشتر به آن نکات و عوامل مهم و یا با معنی است که به صورتی در شناخت گذشته یا میزان تغییرات یک مورد خاص موثر است به عبارت دیگر، در این نوع پژوهش شناسایی و درک جامعی از یک دور کامل یا قسمتی مهم از زندگی یک واحد، هدف است و این واحد مورد مطالعه ممکن است یک فرد، یک فامیل، یک گروه، یک مؤسسه اجتماعی، یا یک جامعه باشد. این پژوهش به طور عمیقی کنش و واکنشهای میان عوامل بوجود آورنده تغییر بار شد و گسترش در یک دوره به خصوص به مطالعات مدارس می پردازند.
مددکاران اجتماعی و مشاوران مدارس اغلب درگیر این نوع مطالعات و باید در تمام مراحل فعالیت خود این نکته را به خاطر داشته باشند که در این موارد خرد مورد مطالعه نماینده گروه نیست و نمی توان از او یک نتیجه گروهی گرفت، بلکه در این مطالعات باید فرد را به عنوان یک شخصیت بی همتا مورد مطالعه قرار داد و هرگز نتایج حاصل از وی مطالعه یک واحد را به عموم تعمیم نداد.
معمولاً مطالعات و بررسیهای مددکاران اجتماعی و مشاوران مدارس در جهت پروژه های تحقیقی نیست بلکه، مطالعات آنان بیشتر در جهت یافتن راه حلهای مناسبی برای مشکلات مراجعان است البته می توان تعدادی از این موارد که کم و بیش مشابه اند، به عنوان طرح تحقیقی انتخاب کرد و از طریق مقابله و مقایسه انواع مختلف، به شناخت و درک بهتر و بیشتر از رفتار بشر نائل گشت.
آزمودنیهای آماری:
جهت تجزیه و تحلیل داده ها از محاسبات توصیفی و استنباطی استفاده می شود. در بخش توصیفی: میانه، میانگین و مدینها، واریانس
بخش استنباطی: از مجذور کا یا X2 استفاده می شود.
آزمون مجذور فی فقط در مورد داده های گسسته یا ناپیوسته یعنی داده های شمرده شده و نه مقادیر اندازه گیری شده بکار می رود. آزمون مجذور فی آزمون نبودن وابستگی است. این معنا یک متغییر از متغییر دیگر ثانیه نمی پذیرد و یا رابطه ای بین آن وجود ندارد.
آزمون X2 آزمودنی برای اندازه گیری درجه ارتباط نیست. این آزمون صرفاً برای برآورد احتمال که آیا عاملی غیر از عامل تصادفی اخطای اندازه گیری رابطه ظاهری را ایجاد کرده است تا نه به کار می رود و از آنجا که براساس فرضیه صفر گفته می شود در رابطه ای بین دو متغییر وجود ندارد متغییر مستقل از یکدیگر بنابراین آزمون مذکور احتمال را اریابی می کند که رابطه مشاهده شده ناشی از عامل تصادف است.
پیشنهادها:
از تحقیق حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که وضعیت گذراندن اوقات فراغت و انحرافات اجتماعی دانش آموزان آنگونه که باید رضایت بخش نبوده است. لذا برای بهره گیری هرچه بهتر دانش آموزان از اوقات فراغت بایستی تحولاتی اساسی درسه رکن (جامعه- خانواده- مدرسه) به وجود آورد. بدون شک پرداختن به هر یک از این ارکان و نقاط ضعف وقوت آنها می توان اوقات فراغت بهتری برای دانش آموزان به وجود آورد.
همانطور که ذکر شد سه رکن ( جامعه- خانواده- مدرسه) را باید مدنظر قرار دارد ابتدا از خانواده شروع می کنیم زیرا به عنوان پایه و مرکز نقل فعالیتهای دانش آموز انجام وظیفه می کند. در این زمینه باید با ارتقاء سطح آگاهی والدین در زمینه نیازهای روانی- عاطفی فرزندان خود و مدر جستن از امکانات مالی خانواده ها جهت فراهم آوردن شرایط مناسب برای بهره گیری مطلوبتر دانش آموزان از اوقات فراغت بتوان بستری خوب را در این زمینه به وجود آورد.
دومین رکن اساسی مدرسه می باشد که در این زمینه باید با ایجاد گروههایی مرکب از مربیان علاقمند و نمایندگان دانش آموزان جهت شناخت علایق محصلین و ذوق و سلیقة آنها و برنامه ریزی جهت یافتن زمینه هایی که بتوان از طریق آنها به شکوفایی این علایق کمک نمود. این کار می تواند از طریق بررسی پیشنهاداتی که توسط خود دانش آموزان به گروههای مذکور ارائه می شود صورت گیرد. تخصیث بودجه ای از سوی وزارت آموزش و پرورش جهت ایجاد مراکزی که بتوان از آنها برای پرکردن فراغت دانش آموزان بهره جست مانند کتابخانه ها، کلاسهای تقویتی و اختصاص دادن بخشی از ساعات مدرسه به فعالیتهای فوق برنامه و گنجانیدن آن در برنامه کلاسی دانش آموزان و دانشویان و توسعه امکانات ورزشی مدارس، ایجاد ارتباط تنگاتنگ میان خانه و مدرسه از طریق انجمن اولیاء و مربیان، ایجاد ستادهایی مرکب از نمایندگان نهادها و سازمانهایی که به نحوی از انحاء در زمینة گذرانن اوقات فراغت دانش آموزان و دانشجویان فعالیت می کنند جهت هماهنگ نمودن اقداماتی که از جانب آنها صورت می گیرد و گسترش امکانات ورزشی و تفریحی سالم در سطح شهر مانند سالنهای ورزشی، پارک، توسعه کارگاههای تولیدی مثل قالی بافی، نقاشی، سفال سازی، گل سازی، خطاطی مدرن و ....
بررسی میزان و نحوه گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه 2 شهر یزد
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 170 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 100 |
بررسی میزان و نحوة گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه 2 شهر یزد
نمونه پرسشنامه
چکیده :
امروزه در سراسر جهان مسئله فراغت از جایگاه خاص برخوردار است ،پیشرفت صنعتی و اقتصادی در سال های اخیر که رفاه و آسایش بیشتری را به ارمغان آورده است و به شمار بیشتری از مردم این امکان را بخشیده است که نسبت به گذشته بخش بیشتری از اوقات خود را به امور معنوی – فرهنگی بپردازند.
در واقع نوع گذراندن اوقات فراغت بازندگی معنوی و فرهنگی هر جامعه بسیار نزدیک است همین امر ارتباط تنگاتنگ جوامع آگاه را برآن داشته تا با اجرای سیاستهای مناسب فرهنگی ،ورزشی ،اتخاذ روش تشویق آمیز و مانند اینها از هدر رفتن آن جلوگیری کند .
این تحقیق با طرح این سؤال که در دانش آموزان دختر مقطع متوسط ناحیه 2 شهر یزد اوقات فراغت خود را به انجام چه کارهایی می پردازند ؟ آغاز می شود و با هدف بررسی چگونگی نحوه ی گذراندن اوقات فراغت و نوع فعالیتهای فراغت و کم و کیف پرداختن به هر کدام از فعالیت های فراغت و تعیین علایق دانش آموزان و نیز بررسی میزان دخالت امکانات در نحوه ی گذران اوقات فراغت می باشد.
این تحقیق شامل 7 سؤال پژوهشی که میزان اوقات فراغت ،سهم والدین و همسالان، تلویزیون ، اینترنت ،موسیقی ،... ،مطالعه ی علمی و غیر علمی و نیز رضایت دانش آموزان از نحوه ی گذران اوقات فراغتشان ،خواست و انتظاراتشان از مسؤلان را می سنجد که نتایج بطور کامل در فصل پنجم آمده است .
اطلاعات این تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری گردیده است و در قالب جداول فراوانی ،درصدها ،نمودارها تجزیه و تحلیل شده است .
جامعه آماری نیز 120 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسط ناحیه 2 شهر یزد هستند که بصورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و پایایی تحقیق هم از طریق آلفای کرابناخ (69%)سنجیده شد.
1- مقدمه :
در سایه ی تحولات عظیم علمی و فناوری های جدید در جهان امروز پدیده ای بنام اوقات فراغت شکل گرفته است پدیده ای که از یک سو زمینه ای مناسب برای رشد ابعاد مختلف وجود آدمی و رسیدن به کمال و سعادت است و بستری مطلوب برای رشد و شکوفایی استعدادهای نهفته در درون و از سوی دیگر آبستن مشکلات جدی و جدیدی برای نسل امروز و نسل های آینده است که اگر با علم و آگاهی با آن روبرو نشویم و برنامه ای مدون و منظم برای برخورد با آن نداشته باشیم ،دچار صدمات و لطمات جبران ناپذیری خواهیم شد .
توجه به این نکته بسیار مهم است که اوقات فراغت بخش جدایی ناپذیر زندگی امروزی است که نحوه ی گذراندن آن هم ممکن است باعث سلامت ،رشد و کمال فرد شود و هم موجب کندی ،انحراف و انحطاط آدمی گردد بخصوص در دوره ی نوجوانی ،اوقات فراغت اهمیت زیادی دارد زیرا نوجوان از یک سو مایل به برقراری ارتباط با دیگران ،به ویژه همسالان است ،از یکنواختی گریزان است و در کارها و امور زندگی خود تنوع می خواهد و از سوی دیگر هنوز به پختگی کامل نرسیده است اگر نوجوان برای گذراندن اوقات فراغت ،درست راهنمایی نشود ممکن است به انجام اموری گرایش پیدا کند که آثار نامطلوبی برای او خواهد داشت .
والدین باید در داخل منزل فضایی بوجود بیاورند که نوجوان بخشی از اوقات خود را در کنار پدر و مادر بگذراند درست است که او به همسالان و دوستان گرایش بیشتری دارد ولی اگر والدین با وی ارتباط عاطفی و اجتماعی مناسب داشته باشند نوجوان با آنان هم صحبت می شود ،از گفتگو با آنان لذت می برد و در برقراری ارتباط با دیگران نیز افراط یا تفریط نمی کند از طرف دیگر چون نوجوان در طول روز در مدرسه به سر می برد و در بیرون از مدرسه نیز عمدتاً با دوستان خود ارتباط دارد ،نقش مدرسه در راهنمایی او برای گذراندن اوقات فراغت بسیار مؤثر است مدرسه می تواند فعالیت های فرهنگی و تفریحی سالم پیش بینی کند و بطور غیرمستقیم رفتارهای دینی ،اجتماعی و فرهنگی مورد انتظار را در دانش آموزان تقویت نماید بویژه در ایام تابستان که دانش آموزان از درس و بحث و تکلیف رسمی فارغ شده اند تنظیم برنامه ی مناسب برای اوقات فراغت آنان لازمه ی رشد و کمال ایشان است والدین و مربیان نباید بطور افراطی در کارهای نوجوان دقیق شوند ، ولی بررسی ،قضاوت و داوری درباره ی رفتار او و نحوه ی سپری نمودن اوقات فراغت را همیشه در نظر داشته باشند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : مبادی تحقیق
1- مقدمه ....................................................................................................................... 1
2- موضوع تحقیق و تبیین آن ........................................................................................ 3
3- بیان مسأله مورد پژوهش (مشکل چیست؟)............................................................... 5
4- انگیزه محقق در انتخاب موضوع................................................................................ 7
5- هدف تحقیق ............................................................................................................. 8
6- ضرورت تحقیق (اهمیت مسأله مورد پژوهش).......................................................... 9
7- واژه ها و اصطلاحات این تحقیق .............................................................................. 11
فصل دوم : بررسی پیشینه پژوهش
الف- سابقه نظری تحقیق ............................................................................................... 12
تاریخچه ......................................................................................................................... 21
ب- سابقه عملی تحقیق .................................................................................................. 24
1- بررسی پژوهشهای مشابه موضوع تحقیق در جهان.................................................... 24
2- بررسی پژوهشهای مشابه موضوع تحقیق در ایران...................................................... 29
3- بررسی پژوهشهای مشابه موضوع تحقیق در محل تحقیق ......................................... 34
ج- نقد و بررسی پژوهشهای انجام شده مشابه موضوع تحقیق ...................................... 36
فصل سوم:روش تحقیق (متدلوژی)
الف- فرضیات ................................................................................................................ 37
1- تعریف فرضیه .................................................................................................... 37
2- انواع فرضیه ........................................................................................................ 37
3- فرضیات این تحقیق ............................................................................................ 38
4- سؤالات پژوهشی................................................................................................. 38
ب- جامعه آماری و نمونه گیری .................................................................................... 39
1- تعریف جامعه آماری ................................................................................................ 39
2- جامعه آماری این تحقیق ........................................................................................... 39
3- تعریف نمونه گیری................................................................................................... 39
4- انواع نمونه گیری....................................................................................................... 40
5- نمونه گیری در این تحقیق ........................................................................................ 40
ج- جمع آوری اطلاعات................................................................................................. 43
1- تعریف روش جمع آوری اطلاعات .......................................................................... 43
2- انواع روشهای جمع آوری اطلاعات ......................................................................... 43
3- روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق................................................................. 47
4- تعیین روایی روش جمع آوری اطلاعات .................................................................. 47
5- تعیین پایایی روش جمع آوری اطلاعات.................................................................... 48
د- روش تحقیق ............................................................................................................. 48
1- تعریف روش تحقیق ................................................................................................. 48
2- انواع و روش های تحقیق ......................................................................................... 49
3- نوع و روش این تحقیق ............................................................................................ 50
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات
الف- تجزیه و تحلیل سؤالات چند جوابی پرسشنامه (با جدول فراوانی و درصدی و رسم نمودار ستونی) 51
ب- تجزیه و تحلیل سؤالات تشریحی پرسشنامه (با جدول فراوانی و درصدی).............. 68
ج- تجزیه و تحلیل فرضیات (با جدول فراوانی و درصدی و رسم نمودار دایره ای )...... 71
فصل پنجم: تفسیر نتایج پژوهش
1- نتیجه تحقیق.............................................................................................................. 78
الف- نتایج کلی و فرضیات............................................................................................. 78
ب- نتایج کلی سؤالات تشریحی..................................................................................... 80
2- پیشنهادات و نظرات اصلاحی.................................................................................... 82
الف- پیشنهادات محقق................................................................................................... 82
ب- استنتاج کلی از پیشنهادات پاسخ دهندگان................................................................ 83
3- مقایسه نتایج این تحقیق با پژوهشهای مشابه این موضوع........................................... 84
4- محدودیت ها و مشکلات این تحقیق......................................................................... 86
5- فهرست منابع(کتابنامه)............................................................................................... 87
6- پیوست(ضمائم)
بررسی نحوه گذراندن اوقات فراغت
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 30 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 24 |
بررسی نحوه گذراندن اوقات فراغت
مقدمه :
فراغت پدیده ای است اجتماعی و فرهنگی و می توان گفت از آن هنگام که جامعه و فرهنگی به وجود آمده این پدیده نیز در زندگی مردمان به صورتی مورد یافته ، مطرح گردیده است . در گذشته این اوقات به صورت کار وبازی تواما انجام می پذیرفته که بیشتر به خاطر مذهب و اعمال آن این زمان را می گذرانیدند ولی در طول تاریخ و تحولات جوامع ، به تدریج کار و بازی از همدیگر جدا شدند و اهمیتی که بشر برای اوقات فراغت خود قائل شد انواع هنرها و بازیها و . . . بسط و توسعه باور نکردنی پیدا کردند .
در کتاب مقدمه ای بر جامعه شناسی ایران ، شاپور راسخ خطاب به اوقات فراغت آن را چنین تعریف می کند :
(( فراغت به اوقاتی اطلاق می شود که در ان آدمی نه تنها از تعهدات شغلی و اقتصادی بلکه از تکالیف شخصی و خانوادگی و اجتماعی آسوده باشد و آن را به طیب خاطر به امور صرف کند ، چون تفریح ، بازی ، ورزش و کارهای ذوقی و تفننی فرهنگی ، مصرف دارد . ))
دانش آموزان مقطع اول در دبیرستان عطارکه در حال حاضر مشغول به تحصیل می باشند .
هدف تحقیق :
از آنجا که همواره به این مسئله که (( تشخیص ، نیمی از شناخت موضوع است )) معتقد بوده ام و اصولاً هر تحقیقی با هدف خاصی آغاز می گردد و تحقیق بدون هدف نتیجه ای بار نمی آورد در این تحقیق هدف بدست آوردن آن سری از علاقه و خواسته های این دانش آموزان در چگونگی گذراندن اوقات فراغت خود می باشد .
بیان مسئله :
ما با تمدنی رو به رو هستیم که در آن فراغت نقش مهمی دارد زیرا از یک طرف تکنولوژی به تدریج کار توان فرسا را از دوش افراد بر می دارد مثل (( رایانه )) و از طرف دیگر زمان کار به علت افزایش حجم تولید ، کاهش می یابد در نتیجه در آینده ای نه چندان دور افراد با ساعات فراغت زیادی روبرو خواهند بود .
براستی برای پرکردن ساعات طولانی فراغت چه باید کرد ؟ ساعات فراغت به چه نحو گذرانده شود که در پرورش استعداد افراد موثر واقع گردد و از هدر رفتن وقت جلوگیری گردد ؟
روش تحقیق :
از آنجا که تحقیق درباه ی چگونگی گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان می باشد مطلوب ترین روش جهت انجام چنین تحقیق استفاده از روش ارائه پرسشنامه است .
جامعه آماری :
جامعه آماری این تحقیق شامل دانش آموزان مقطع اول دبیرستان در مدرسه عطار شهرستان نیشابور در سال 83 – 82 می باشد که جمعاً تعدادشان 254 نفر است .
حجم نمونه :
به دلیل تعداد دانش آموزان که در 8 کلاس و با میانگین 32 نفر و مجموع دانش آموزان 254 نفر تمام افراد را در یک برگ به ترتیب شماره نوشته و افرادی که شماره راست آنها به صفر و پنج ختم شده به عنوان نمونه انتخاب کردم مثلاً : شماره های 5 ، 10 ، 15 ، 20 ، 25 ، . . . ، 250 در نتیجه تعداد افراد جامعه برابر 50 نفر بوده که مورد بررسی قرار می گیرد .
تعیین پایانی پرسشنامه :
جهت تعیین پایانی پرسش نامه از حجم نمونه کل 10 نفر را انتخاب کرده و پرسش نامه ها را به آنها داده و بعد از چند هفته باری دیگر همان سوالات را به همان افراد ارائه دادم . سپس جوابها را بررسی و با یکدیگر تطبیق نمودم لذا سوالاتی که متناسب نبوده است از جدول سوالات حذف کرده ام .
روشهای آماری :
پس از استخراج پرسشنامه برای تجزیه و تحلیل از فراوانی مطلق و بشی استفاده می شود و همچنین از میانگین جهت تعیین متوسط زمان مصرف شده فعالیتها استفاده شده است .