دسته بندی | معماری |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 129 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 71 |
تحقیق مفاهیم ده و روستا
جغرافیای روستایی
مقدمه:
تا قبل از جنگ جهانی دوم، جغرافیای روستایی هسته مرکزی مطالعات جغرافیای انسانی را تشکیل میداد. اما پس از آن مطالعات روستایی تا اندازهای اهمیتش را از دست داد و این دقیقاً با رشد سریع تحقیقات در جغرافیای شهری در تضاد است و چنین تضادی اثرات گسترد? مراحل پیشرفت تمدن شهری را خاطرنشان میسازد.
از پیآمدهای انقلاب صنعتی، پیدایش شهرهای پر جمعیت در جهان بود. به این ترتیب نیازمندیهای صنعت و بیش از همه تأمین خدمه و ارتباطات مربوط به آن نه تنها موجب پیدایش مراکز پر جمعیت شد که درجه تراکم جمعیت را در سراسر جهان دگرگون ساخت. برخی نواحی مانند آسیای جنوبی و جنوب شرقی ذاتاً پر جمعیت هستند ولی توزیع جغرافیایی این مراکز تجمع جمعیت، رابطه مستقیمی با درجه صنعتی شدن نواحی جغرافیایی دارد به طوری که پرجمعیتترین شهرها را میتوان در صنعتیترین مناطق جهان جستجو کرد.
انقلاب صنعتی و به دنبال آن انقلاب جمعیتی، دو نیاز اصلی داشتند:
1. مواد اولیه کشاورزی بیش از پیش برای مصرف صنایع جدید.
2. مواد غذایی به مراتب بیشتر برای جمعیت افزایش یافته و پر مصرف جدید.
این دو نیاز از آغاز انقلاب صنعتی تا به امروز نه تنها کاهش نیافته که افزوده تر نیز شده است و جوامع پیشرفته ناگزیر به تأمین و تابع آن میباشند. دو نیازی که در بالا به آن اشاره شد سبب گسترش فضای کشاورزی، بالا بردن هر چه بیشتر تولید و بازده زمین و رویآوری به زراعت علمی و مکانیزه و به گزینی بذر و نهال و بهبود خاک و اصلاح وضع آبیاری و خشکاندن باتلاقها و زهکشی و افزایش مصرف کود و سم و مانند آن گردید.
به این ترتیب صنعت به کشاورزی، و کشاورزی مکانیزه به صنعت بیش از پیش وابسته گردید؛ ضمن اینکه تغذیه جمعیتی کثیر و در نتیجه تأمین مصرفی بالاتر را عهدهدار شد. سود فراوان کشتهای تجارتی (مورد نیاز جوامع صنعتی) و پیدایش صنایع جدید، بسیاری از کشورها را برای انتخاب «کشاورزی یا صنعت» به مطالعه واداشت. سرانجام بحث دربار? اینکه «یک کشور بهتر است صنعتی باشد یا فلاحتی؟» از شکل ابتدایی خویش درآمد و این واقعیت که کشاورزی ضامن زندگی شهری است و حتی صنعت بدون آن قادر به ادامه حیات نیست به خوبی روشن گردید. همچنین تأیید شد که مکانیزاسیون و توسعه زراعت بیتوجه به صنعت جدید غیر ممکن است. واقعیت جالب توجه دیگر اینکه: صنعت جدید، چهره و سطح زندگی انسان را در نواحی مختلف و درجه تمتع او را از مظاهر رفاه عصر جدید متفاوت ساخته و اختلاف عظیمی میان نواحی صنعتی و غیر صنعتی و شهرهای بزرگ و کوچک و به ویژه میان شهرها و روستاها ایجاد کرد تا آنجا که تفاوت میان سطح زندگی در شهر و روستا به عنوان یک ضابطه در تشخیص درجه پیشرفتگی اقتصادی مورد توجه قرار گرفت. روستاهای جهان از دورافتادهترین تا نزدیکترین آنها هنوز هم اکثراً آثار و نشانههای یک اقتصاد بسته را ظاهر میسازند
از ویژگیهای یک روستا این است که قبل از هر چیز فعالیت کشاورزی در آن غالب باشد یعنی بیش از پنجاه درصد درآمد ساکنان آن (روستاییان) از طریق کشاورزی (زراعت، باغداری، دامداری، پرورش طیور، پرورش ماهی یا زنبور عسل و ...) تأمین میگردد. وانگهی روستا میتواند بدون نیاز به شهر به حیات خود ادامه دهد، در حالی که شهر بی وجود روستا و بدون بهرهگیری از منابع آن محکوم به نابودی است
از مهمترین ویژگیهای روستا غالب بودن فعالیت کشاورزی در آن میباشد
دنیای جدید تحت تأثیر نیاز اقتصادی ناگزیر شد رابطه خود را به طور روزافزونی با روستاها گسترش دهد و با اعلام این نیاز روستاها را هر چه بیشتر به مراکز صنعتی و شهری مرتبط سازد و عمران روستایی را در مراکز توجه قرار دهد. ولی افزایش تولید و عمران روستاها بدون شناسایی هر چه دقیقتر و کاملتر آنها غیر ممکن است
در میان علومی که به مطالعه روستایی میپردازند (همچون جامعه شناسی روستایی، مردم شناسی روستایی، جمعیت شناسی روستایی، اقتصاد روستایی و جغرافیای روستایی) شاخه جغرافیای روستایی تنها شاخهای است که به شناسایی محیط طبیعی روستا و استعدادهای بالقو? آن در رابطه با معیشت انسان در روستا میپردازد. تجربیات تاریخی حداقل این نکته را در زندگی ملل کشاورز ثابت کرده است که هر قوم به تناسب علم و اطلاعی که از استعدادهای خاک و آب و هوا و مردم محیط خویش داشته بر میزان بازده تولیدی خویش افزوده است
بنابراین دنیای اقتصادی امروز وقتی دربار? روستاها بحث میکند دو موضوع را مد نظر دارد
1. افزایش تولید کشاورزی؛
2. عمران
در پایان این مقدمه، اگر بپذیریم که شناسایی روستا مقدمهای است لازم بر عمران آن، بدیهی است تعاریفی از روستا و شناخت دیدگاههای جغرافیایی روستایی میتواند به این منظور کمک کند
تعاریف و مفاهیم ده و روستا
در فرهنگهای فارسی روستا را ده و قریه نوشتهاند. در زبان پهلوی به روستا روستاک میگفتند و رزداق و رسداق و رستاک ناحیهای است در خارج شهر، مشتمل بر چند ده و مزرعه که در آن تولید روستایی حاکم است. در واقع روستا در زبان پهلوی معنی وسیعتر از ده را داشته است. در دوره ساسانیان نیز این مفهوم در ایران مصداق داشته، «در رأس دیه با مزارع تابع آن (روستاک_ روستاق) یک نفر دیهیک قرار داشت». دیه به معنی ده و جمع آن دیهها است.مؤلف معجم البلدان مقصود از روستا را در ایران هر موضوعی میداند که در آن مزارع و قریه باشد. اصطخری بنا به مأخذ قدیمی، روستا را به معنی دهستان امروزی به کار برده است. بدین ترتیب متقدمان عموماً مفهوم روستا را از ده وسیعتر دانستهاند. بنابر نظر دکتر کاظم ودیعی:هر روستا پیش از آنکه یک واحد اجتماعی یا اقتصادی باشد یک واحد جغرافیایی است و این واحد جغرافیایی ظرفی است که اجتماع و اقتصاد آن مظروف آن است. بنابر این در هر مطالعه و تحقیق روستایی بستر اصلی یعنی واحد جغرافیایی ده را باید مبنای کار و سر آغاز مطالعه و شناخت خود قرار داد. به عبارت دیگر انسانها و مسائل اجتماعی و اقتصادی آنها را نباید جدا از محیط جغرافیاییشان که منبعث و متأثر از آنند در نظر گرفت.چنین نگرش و شیوه تحقیقی را به پارسی روستاشناسی میگویند و معادل فرنگی آن تحقیقات ژئوسوسیواکونومیک است
ده و قریه سکونتگاه و جامعه کوچکی است که نسبت به روستا مفهوم محدودتری دارد و یک واحد معیشتی است که در یک فضای جغرافیایی مستقر و شکل گرفته باشد. ولی روستا شامل ده یا قریه است به انضمام مزارع و فضاهای مربوط به مراتع و باغات و پوشش طبیعی اطراف آن (گاه بعضی از مزارع ممکن است تابع دهی نبوده و به خودی خود استقلال داشته باشد که در این صورت یا اجتماع کوچکی در آن استقرار دارد، مثلاً یک خانواده یا بیشتر، و یا خانواری بر روی آن اسکان نیافته است که در هر دو صورت به آن مزرعه یا کلاته میگویند و مفهوم آن در فارسی فضای روستایی است و در مغرب زمین فار مستد نام دارد). به ساکنان روستا، روستایی گفته میشود و بیش از پنجاه درصد درآمد روستاییان از طریق فعالیتهای کشاورزی (زراعت، باغداری، دامداری، پرورش طیور، پرورش ماهی یا زنبور عسل و نظایر آن) تأمین میگردد. ده و قریه ممکن است مبتنی بر کشاورزی نباشد، یعنی ساکنان آن زارع، برزگر، کشاورز و دامدار روستایی نباشد، بلکه معیشت آن بر اساس فعالیتهای دیگر همچون: استخراج معدن، صید و صیادی، بهرهوری از آب معدنی، صنایع دستی، خدمات و نظایر آن استوار باشد. اما اگر نسبت بالایی از ساکنان این واحد معیشتی به بهرهوری از فضاها یا فعالیتهای کشاورزی بپردازند و به عبارت دیگر مستقیماً با زمین به منظور زراعت و فعالیتهای جنگلی سروکار داشته باشند،آن روستا نامیده میشود
پس از خصوصیات روستا وابسته بودن آن به زمین یا بهرهوری از طبیعت است. در نتیجه هر روستا شامل حداقل یک ده است ولی معلوم نیست که هر ده ضرورتاً روستا باشد. بنابر آنچه گفتیم، از نظر معیشت نیز ده و روستا با هم تفاوت دارند، با این وجود در عرف واژههای: روستا، کلاته، قریه، ده و دهکده به جای یکدیگر به کار میروند
هنگامی ده یک واحد تولیدی کشاورزی است که عمدهترین فعالیتهای آن زراعت، باغداری، دامداری، پرورش زنبور عسل، پرورش ماهی و یا هر فعالیت دیگری باشد که در ده امکان تکثیر دارد و تولیدی را با بهرهوری مستقیم از طبیعت فراهم نماید و روستایی بتواند از طریق آن کسب معاش کند و احتمالاً مازاد آن را نیز به خارج از ده عرضه نماید.
زمانی ده یک واحد تولیدی صنعتی است که بر صنایع روستایی استوار باشد، یعنی ماد? اولیه آن در ده بدست آید و در محیط ده نیز به مواد قابل مصرف تبدیل شود، همچون :
صنایع و فرآوردههای تولیدات دامی و خوراکی، فرشبافی، صنایع استخراج سنگهای معدنی، کارگاههای سفالگری، سرامیکسازی، چینیسازی و ... .
وقتی ده بر اساس خدمات استقرار مییابد که یکی از جنبههای سرویس رسانی در آن اساس معیشت باشد، نظیر دهاتی که بر مبنای چشمههای آبگرم یا آبهای معدنی پا گرفته، یا دهاتی که بر سر راه تجارتی یا در مسیر بازارهای عرضه و تقاضای کالاهای مصرفی و یا تجارتی شکل گرفته باشند و یا دهاتی که در نواحی خوش آب و هوا ایجاد شده، از نظر سیاحتی دارای اهمیت هستند و امرار معاش ساکنان آن بر مبنای هتلداری و خدمات رسانی به مسافران یا سیاحان استوار است.
تردیدی نیست که در یک قلمرو جغرافیایی معین، نخستین روستاها در مستعدترین نقاط آن به وجود آمدهاند یعنی جاهایی که بهرهبرداری از آب سهلتر و به زیر کشت بردن زمین مستلزم کار کمتر و بازده بهتری بوده است. اما سیمای روستاها و نقش و مبانی اقتصادیشان در سراسر جهان یکسان نیست: سیمای دهات از ناحیهای به ناحیه دیگر متفاوت است یعنی استقرارگاههای روستایی ممکن است حالتی مجتمع و متمرکز و در مواردی متفرق و پراکنده باشد که این مطلب مهم محتاج تحلیل است. نقش و مبانی اقتصادی روستاها نیز بنابر شرایط جغرافیایی محل فرق میکند، برای مثال، ما در مناطق استوائی با روستاهایی سروکار داریم که به تمرین زراعت متحرک مشغولند، بدین معنی که یک قطعه زمین برای چند سالی کشت میشود و وقتی که محصول به علت فرسودگی خاک و آفات و حشرات موذی و گیاهان هرز کاهش مییابد، به قصد رفتن به ناحیهای دیگر ترک میشود. این قبیل روستاها مطلقاً دامپروری نمیکنند. در پارهای موارد به روستاهایی برمیخوریم که اساساً دامپرورند و نمونه آن در ایران و خاصه در خلخال زیاد داریم. در این قبیل روستاها کوچ انجام نمیشود ولی حیوان را در مسافت کم به وسیله چوپان به چرا میفرستند، برخی روستاییان با زراعت آشنایی دارند اما اساس معیشت از دام است.
بنابراین ملاحظه میشود که ضمن اینکه ده یک پدید? جهانی است در هر منطقه متناسب با شرایط جغرافیایی موجود ویژگیهایی یافته و شکل و حالت خاص به خود میگیرد.
یکی از ملاکهایی که برای یافتن علل طبیعی یا مصنوعی پیدایش دهات میتوان مورد استفاده قرار داد اسامی آنهاست. نگاهی به اسامی روستاها و آبادیها و دهات ایران یا هر کشور دیگر ما را به این نکته رهنمون میسازد که میتوان آنها را برحسب نامشان طبقهبندی کرد. این طبقهبندی ما را از راه معنای اسامی روستاها به علل پیدایش آنها راهنمایی میکند. در میان اسامی روستاها گروههای زیر از لحاظ روستاشناسی اهمیت بیشتری دارند:
1. نامهایی که معنا و مفهومی صرفاً جغرافیایی دارند و برخی حکایت از نوعی وحدت جغرافیایی میکنند مانند:دهدشت، کندعلیا، کندسفلی و نظایر آن.
2. نامهایی که معنا و مفهومی شخصی دارند و بر این دلالت میکنند که به وسیله شخص معینی و بر اثر اقدامات و طرحهای از پیش اندیشیده ایجاد شدهاند مانند: حسنآباد، سعادتآباد و غیره.
3. نامهایی که با کلمه مزرعه یا باغ شروع یا ختم میشوند، مانند باغفیض، مزرعه حسینآبادوغیره.
همین سه گروه از لحاظ یافتن اصل و منشأ ده کمک شایانی میکنند و به کمک آنها میتوان پی برد که مثلاً مزرعه... یا باغ... در اصل ده نبوده بلکه قطعه زمین مستعدی بوده است که به وسیله مالک یا زارع مبتکر یا معمری تبدیل به یک مزرعه شده و سپس با توسعه عملیات عمرانی به تدریج خانوارها در اطراف سکنی گزیده و جماعت دهی را بنیان نهادهاند و پس از آنکه جمعیت آن از حد نصاب عرف زمان تجاوز کرد،به عنوان روستا شناخته شده است.
تعاریف و معانی جغرافیای روستایی
جغرافیای روستایی بر مبنای شناخت کلی واحد ده استوار است و واحد ده و روستا شامل محیط طبیعی و انسانی آن و تأثیر و تأثر هر یک از دیگری میشود. برخی از پژوهندگان، روستاشناسی را مترادف با جغرافیای روستایی میدانند در حالی که تفاوت محسوسی بین این دو وجود دارد. یکی از جغرافیدانان ایرانی که در زمینه روستاشناسی دارای تألیفاتی میباشد دکتر کاظم ودیعی است
او در کتاب مقدمه بر روستاشناسی ایران که بر مبنای جغرافیای انسانی به رشته تحریر درآورده است چنین میگوید:«روستاشناسی عبارت است از معرفت همه جانبه به محیط طبیعی و انسانی ده و دریافت استعدادهای بالقوه و بالفعل آن به نحوی که این معرفت بتواند راهنمایی صدیق در امر سرمایهگذاری و عمران باشد
جغرافیای روستایی بر مبنای شناخت محیط ده و فضای اطراف آن و شیو? سکونت انسان در رابطه با طبیعت استوار است که در این رابطه الزاماً از تغییرات هر یک از پدیدههای طبیعی و انسانی در نتیجه عملکرد عوامل جغرافیایی مختلف بحث میکند
برای اهداف مباحثی که در این مجموعه دنبال میشود تعریف «کلاوت» استاد دانشگاه آکسفورد از جغرافیای روستایی میتواند ملاک قرار گیرد:«جغرافیای روستایی میتواند به منزله مطالعه تغییراتی که در زمانهای اخیر در زمینههای اجتماعی، اقتصادی، فضایی و چگونگی بهرهبرداری از زمین در نواحی کمجمعیتتر، که عموماً از لحاظ اجزاء قابل رؤیتشان به عنوان «روستا» به رسمیت شناخته شدهاند، تعریف شود»
بنآمور ((J.Bonnamour استاد جغرافیای دانشگاه سربن در کتاب جغرافیای روستایی خود مطالعات سنتی جغرافیای روستایی را مطابق با توصیف روستاها ذکر میکند و منظور از جغرافیای علمی روستایی را بررسی روستاها از نظر طبیعت، فضاهای کشاورزی، زندگی و فعالیتهایی که در روستا انجام میشود در زمانهای متغیر می داند
در میان نظریات جغرافیدانان معاصر، نظر پیر ژرژ (Pierre George) جامعتر مینماید که در اثری از او تحت عنوان مبانی جغرافیای روستایی در سال 1978 به چاپ رسیده است. این نویسنده مبانی جغرافیای روستایی را مبتنی بر بررسی فضاهای کشاورزی و مطالعه آنها با توجه به جامعه و ابزار کار و اقتصاد روستا و آمایش آن به منظور رفع مشکلات معیشتی در جوامع روستایی میداند.
ملاکها و ضوابط تفکیک شهر و روستا
تعریف روستایی
برای یک انسان غیر حرفهای تعریف واژههای «روستایی» و «شهری» امری سهل و ساده به نظر میرسد، اما این کار در عمل با ابهام و سردرگمی فراوانی روبرو میشود. این اشکالات با نرسیدن به توافق بر سر تعریف استاندارد از کلمه روستایی تشدید میشود. اگرچه بیشتر کشورها میزان جمعیت و تراکم جمعیت را به عنوان معیار تفکیک شهر و روستا به کار میبرند ولی بر سر ارقام معین و مشخص در این زمینه کمتر توافق کردهاند. برای مثال، در کانادا یک جمعیت 1000 نفری تشکیل یک شهر را میدهد در حالی که در ژاپن یک جمعیت 30000 نفری. تعدادی نویسندگان نواحی روستایی روشهای دیگری را برای تمایز شهری و روستایی جستجو کردهاند. برای مثال، ویبرلی ((Wibberley ادعا کرده است که کلمه روستایی (rural) « آن قسمتهایی از یک کشور را توصیف میکند که به روشنی نشانههای غلبه استفادههای گسترده از زمین را نشان میدهد... این به ما اجازه میدهد که به مساکنی بنگریم که به نظر هنوز روستایی جلوه میکنند اما، در عمل عمدتاً دنباله (امتداد) شهری هستند که نتیجه توسعه راهآهن و اتومبیلهای شخصی است».
راجرز و بست ((Rogers & Best یک مرحله پا فراتر گذارده یادآور میشوند که «از نظر بهرهبرداری از زمین، اراضی روستایی نواحی زیر کشت، زیر جنگل و بیشه، و زیر قطعات وحشی مورد استفاده قرار نگرفته در حالت طبیعی یا نیمه طبیعی را دربر میگیرد. اراضی شهری نه فقط عرصه شهرها را شامل میشود؛ بلکه دهکدهها، قصبات و حتی مساکن منفرد یا منزوی را هم در بر میگیرد اعم از اینکه در شهر یا در روستا واقع شده باشند و عمل مشابهی را انجام دهند
با وجود راههای دیگر برای تعریف واژههای روستایی هنوز احتیاج به توافق روی یک معیار کمی بین شهر و روستا وجود دارد. در این زمینه پیشنهادهای مفیدی ارائه شده است. در خصوص دنیای در حال توسعه هالپرن (Halpern) مکانهای روستایی را به شکل مکانهایی که «از قبایل نومادیک 50 نفری تا دهکدههای چندین هزار نفری متغیر است در نظر گرفت» در حالی که بنا به قول مریل Merrill دهکده در آمریکای شمالی شامل «500 تا 2500 نفر میشود و به ناحیهای که ممکن است تا 1000 نفر را در بر بگیرد سرویس میدهد. سازمان ملل متحد معیار 20000 نفر جمعیت را جهت تعیین بالاترین حد و مرز مکانهای روستایی به کار برده و در انگلستان بخش محیط جمعیت 10000 نفر را برای این منظور ملاک قرار داده است. به منظور فراهم ساختن یک تعریف عملی، رقم اخیرالذکر در کتاب جوامع محلی روستایی مورد استفاده قرار داده شده است زیرا که آن مکانهایی را که به سادگی به وسیله بست و راجرز «مساکن کوچک»(small settlements) نامیده شده است مشخص میکند و بنابر نظر هاگت ((Haggett آن «حداقل را برای سلسله مراتب شهری تشکیل میدهد
در کشورمان ایران هنوز رقم جمعیتی ملاک تفکیک شهر و روستاست و در حال حاضر این رقم بالغ بر 10000 نفر است. البته به نظر میرسد که تنها تکیه بر یک ارزش کمی نتواند ملاک منطقی برای تفکیک شهر و روستا فراهم آورد. در واقع از میان معیارهایی که برای این تفکیک پیشنهاد شده است میتوان تعدادی را بنابر خصوصیات جغرافیایی محل برگزید و با در نظر گرفتن ارزشهای عددی برای آنها به این منظور نائل شد.
مطالعات اجتماعی دربار? اماکن روستایی و ضوابط تفکیک شهر و روستا
سروکین و زیمرمان Sorokin and Zimmermann) (p. هشت گروه از متغیرهایی را که جهت تفکیک روستا از شهر در نظر گرفتند این گونه تشریح کردند: اشتغال، محیط، انداز? جامعه، تراکم جمعیت، تجانس جمعیت، تمایز اجتماعی، تحرک و سیستمهای اثرات متقابل.
ذیلاً خصوصیات روستایی « rural » هر متغیر توصیف میگردد:
1.اشتغال: اماکن روستایی شامل درصد بالایی از کارگران و خانوادههای آنها میشود که مستقیماً با زمین به منظور زراعت و فعالیتهای جنگلی سروکار دارند. با این وجود قبل از آنکه فرایند روستاگرایی آغاز شود چنین اماکنی صنعتگران و کارگران سرویسهای محلی اساسی را نیز در بر میگرفت.
(ruralization : روستاگرایی فرایندی است که طی آن تعداد سکنه نواحی روستایی دور افتاده نسبت به گذشته کمتر شده است و بیشترشان کارگران کشاورزی هستند، در صورتی که در گذشته این نواحی دارای جمعیت بیشتری بودند و تعداد صنعتگران و کارگران خدمات با کشاورزان و کارگران کشاورزی برابر بود).
2. محیط : محیط جغرافیایی نواحی روستایی بیشتر دستپرورد? طبیعت است تا ساخته دست بشر؛ همراه با چشماندازی بیشتر مرکب از مزارع و جنگلها تا عمارات، کارخانجات و خیابانها.
3. انداز? جامعه: اماکن روستایی معمولاً کوچکتر از شهرها هستند.
4. تراکم جمعیت: جمعیتهای نسبی در نواحی روستایی پایینتر از شهرها است.
5. تجانس جمعیت: از لحاظ خصوصیات اجتماعی، جمعیت جوامع روستایی در مقایسه با جمعیت شهری متجانستر است.
6. تمایز اجتماعی: تمایز و طبقهبندی اجتماعی، در شهر بیشتر به چشم میخورد تا در روستا و اختلافات طبقاتی در روستا کمتر محسوس است.
7. تحرک : تحرک هم به مفهوم فضایی و هم اجتماعی، در روستا دارای شدت کمتری است تا درشهر.
8. سیستم اثرات متقابل: روابط متقابل در جامعه روستایی در حول پنج فعالیت زیر دور میزند:
خویشاوندی، زندگی اقتصادی، سیاست، فعالیتهای مذهبی یا سنتی و تفریحات سالم.
درجات روستایی- شهری
بعضی از دانشمندان اجتماعی درجات مختلفی از روستایی بودن یا شهری بودن را در محلهای بخصوصی تمیز داده و چنین محلها یا جوامعی را در امتداد یک مقیاس درجهبندی شده بین دو قطب که ممکن است «روستایی خالص» و «شهری خالص» نامیده شوند قرار دادهاند. اسمیت T.L.smith دلایل اینگونه ترتیب و طبقهبندی را چنین توجیه کرده است: «روستایی و شهری به خودی خود و به طور خالص وجود ندارند، بلکه خصوصیات اصلی هر یک ممکن است به داخل خصوصیات اصلی دیگری سایه بیندازد و یا با آن درآمیزد. به جای ترکیب یافتن از دو طبقه متقابلاً منحصر به فرد روستایی و شهری به نظر میرسد که کل جامعه شبیه طیفی باشد که در آن دورافتادهترین زیر روستاهای پشت جنگلی به طور نامحسوسی به داخل روش زندگی روستایی و سپس به تدریج به داخل تمام درجات روستایی و زیر شهری تا به داخل شهریترین روش زندگی و فوق شهری سایه زده و با آن درمیآمیزد.
دسته بندی | دامپزشکی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 96 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 87 |
گزارش کارآموزی دامپزشکی در روستا در 87 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه........................................................................................................................ 7
بخش اول : واحد نظارت و بازرسی بر محصولات خام دامی.................................. 8
بخش دوم : واکسیناسیون و پست حومه................................................................ 16
بخش سوم : واحد سل و بروسلوز......................................................................... 21
بخش چهارم : کشتارگاه صنعتی ............................................................................ 24
بخش پنجم : داروخانه دامپزشکی .......................................................................... 29
بخش ششم : آزمایشگاه اداره کل دامپزشکی......................................................... 53
بخش هفتم : آزمایشگاه ایران.................................................................................. 58
بخش هشتم : کلینیک تخصصی دام......................................................................... 61
بخش نهم : کلینیک تخصصی طیور.......................................................................... 73
مقدمه
هدف از فراگیری هر علمی، به کار بستن و استفاده عملی از آن علم برای بهبود زندگی بشر می باشد. دامپزشک از یک سو با تشخیص، درمان و پیشگیری بیماریهای دامی به تولید پروتئین و فرآورده های غذایی با منشاء دامی کمک می کند و از سوی دیگر با تشخیص و درمان بموقع و در صورت لزوم معدوم کردن دام، از سرایت بیماریهای قابل انتقال از دام به انسان جلوگیری به عمل می آورد و اداره دامپزشکی در رأس همه این فعالیت ها قرار دارد و آنها را سازماندهی می نماید.
بخش اول :
بخش نظارت و بازرسی بر محصولات خام دامی
اولین بخش کارآموزی اینجانب در واحد نظارت بود ،
این بخش یکی از بخش های بسیار مهم و حیاتی در سیستم دامپزشکی می باشد که در ارتباط مستقیم با بهداشت و سلامت غذایی مردم می باشد که چه بسا اگر این بخش نمی بود مردم در جامعه با مشکلات زیادی از نظر سلامت مواد غذایی مواجه می بودند و هیچ گونه امنیت غذایی وجود نمی داشت به خصوص در مورد مواد غذایی خام دامی که بیشترین خطر را می توانند برای سلامتی جامعه در بر داشته باشند چون این مواد محلی مناسب و مغذی برای رشد ویروس و میکروب ها و کلاً عوامل بیماری زای خطرناک می باشند و قدرت فساد پذیری این مواد بالا می باشد.
×××واحدهای تحت پوشش این بخش :
این بخش از شبکة دامپزشکی مسئول نظارت بر مواد خام دامی است و مواد فرآوری شده از مواد دامی به این بخش مربوط نمی باشد و فقط مسئولیت مواد خام دامی فرآوری نشده مانند : گوشت قرمز، گوشت چرخ کرده ، ماهی، مرغ، تخم مرغ ، آلایش (دل، جگر، سنگدان و ...) ، کله و پاچه ، برعهده این بخش است، علاوه بر آن مراکزی که در ارتباط مستقیم با این نوع مواد می باشند و به طور کلی مراکزی که در زمینه تهیه و کشتار و نگهداری و یا فروش و یا طبخ این مواد و یا حمل و نقل این مواد دخیل هستند تحت پوشش و نظارت این بخش قرار دارند و در مورد هر مرکز بررسی های مخصوص به آن انجام می شود و در ضمن در زمینه قرنطینه بخشی یا استانی و نظارت بر خروج و ورود دام یا محصولات خام دامی که این بخش نظارت دقیق را برعهده دارد.
×× کشتارگاهها :
اولین مکانی که در پوروسه تهیه مواد خام دامی دخیل است کشتارگاه ها می باشد که باید نظارت دقیقی بروی آن از لحاظ بهداشت فردی کارگران و کارکنان و بهداشت محیط کشتارگاه و وسایل کار باید انجام شود و علاوه بر آن نظارت بر نحوه کشتار یا تخلیه امعاء و احشاء و ... و همچنین بررسی بهداشت گوشت از لحاظ بیماریهای احتمالی برعهده ی این بخش است این بخش یعنی کشتارگاه ازاین لحاظ دارای اهمیت است که نحوه تولید این مواد از نظر بهداشتی در نگهداری و ماندگاری آن در آینده بسیار مؤثر است.
×× قطعه بندی ها :
دومین مکانی که بعد از کشتارگاه، محصولات در ارتباط است، قطعه بندی ها می باشند که در آن لاشه های دامی و طیور بنا به درخواست بازار و مشتری ها به اشکال مختلف قطعه بندی می شود و بسته بندی و یا کارهای دیگر مانند افزودن ادویه و غیره روی گوشت انجام می شود و به بازار ارسال شده و یا وارد سردخانه می شود.
در قطعه بندی اولین نکته که باید مورد بررسی قرار گیرد ماشین های حمل گوشت است که باید ابتدا مجوز آنها بررسی گردد تا مدت آن تمام نشده باشد و دومین نکته مجوز گوشت می باشد که باید بررسی شود، سومین مورد، نحوه قرار داشتن لاشه در یخچال ماشین است که در صورت وجود مشکل باید برخورد شود و چهارمین نکته رعایت اصول بهداشتی در هنگام تخلیه لاشه ها می باشد که نباید با سطح زمین یا کف ماشین برخورد کنند و نکته بعدی، دور ریختن نقاط زائد لاشه یا مناطقی که دارای کیست داخل ماهیچه ای و یا سایر بیماری ها هستند که در کشتارگاه قابل تشخیص نبوده اند، که باید دامپزشک قطعه بندی باید این موارد را بررسی و در صورت لزوم آن قسمت حذف گردد و نکته مهم دیگر رعایت بهداشت محیط کار است که باید از همه لحاظ پاکیزه باشد و تمام کف و دیوارها قابل شستشو باشند و در هنگام بسته بندی باید بهداشت رعیات گردد و مدیر تولید بر آن نظارت داشته باشد مهمترین نکته را که باید توسط بخش نظارت دامپزشکی بررسی شود نحوه نگهداری مواد خام دامی می باشد یعنی منجمد کردن این مواد باید ابتدا این مواد در محلی بنام پیش انجماد قرار گیرند که دمای آن (4-) درجه می باشد و بعد آنها را در تونل انجماد که دمای آن (34-) تا (40-) درجه می باشد و در این محل مواد خام ماهی در بسته های مخصوص که معمولاً فلزی بوده قرار گرفته و در آن محل نگهداری می شوند که مدت زمان نگهداری آنها حداکثر 7 تا 9 ماه می تواند باشد که بسته به نحوه آماده سازی آن تا زمان انجماد، که هرچه بهتر باشد مدت ماندگاری نیز بیشتر خواهد شد.
دمای این محل ها یعنی تونل انجماد و سردخانه باید توسط بخش نظارت، کنترل شود که این کار را می توان با قرار دادن مواد غذایی خام دامی در این محل ها و پولم کردن این محل ها به مدت 18 ساعت انجام داد که باید بعد از این مدت دمای قسمت های داخلی ماده غذایی باید توسط ترمومتر اندازه گیری شود که این دما باید بعد از این مدت باید (25- تا 27-) درجه سانتیگراد باشد در غیر این صورت باید اقدامات لازم برای بهبودی شرایط این گونه محل ها به عمل آید.
نکته دیگر قرار داشتن این گونه مواد در بسته بندی های پلاستیکی یا سلفونی و درب بسته بودن آنها و داشتن لیبل یا برچسب شرکت بروی بسته ها و درج شدن تاریخ تولید و انقضا بروی آنها که بسیار مهم می باشد ( در غیر این صورت غیر قابل فروش خواهد بود).
×× سردخانه :
این اماکن محل نگهداری مواد مختلف غذایی هستند و یکی از این مواد، محصولات خام دامی می باشد که باید در شرایط خاص نگهداری شود، یکی دیگر از این مواد غذایی ماهی می باشد که از مراکز مختلف صید در کشور تهیه می شوند و برای ارائه به بازار مصرف استفاده می شوند که این مواد نیز باید در شرایط خاص نگهداری گردند، در مورد ماهی وجود لیبل شرکت صید کننده و تاریخ تولید آن بروی لیبل می باشد تا مشخص گردد این ماهی از کجا صید شده و در چه شرایط نگهداری شده تا به این محل رسیده است و قابل پیگیری باشد و در صورت عدم وجود لیبل بروی آن نمی توان اجازه مصرف را به آن محصول داد، نکته بعد، بررسی ماهی از نظر بو و فساد ماهی است تا از عدم دیفراست شدن آن اطمینان حاصل گردد، نکته دیگر دمای نگهداری ماهی است که باید حداقل (18- تا 40-) درجه باشد در این دما می توان ماهی را به مدت 7 تا 8 ماه حداکثر نگهداری شود.
یکی از وظایف سردخانه ها در تماس بودن با دامپزشکی است و گزارش نمودن محموله های مشکوک و غیره به شبکه دامپزشکی می باشد تا کارشناسان آن محموله را بررسی نموده و اجازه خروج یا عدم خروج و یا معدوم کردن آن را صادر نمایند و در این مدت سردخانه موظف است که اجازه خروج را از سردخانه به صاحب محموله ندهد تا زمانی که وضعیت آن مشخص گردد، در مورد سایر محصولات خام دامی (گوشت و مرغ) نیز باید دما حداقل بین 34- تا 40- درجه باشد.
و شرایط نگهداری آن نیز به این صورت است که آنها را باید در ظروف فلزی یا ظرفی دیگر قرار داد و آنها را در باکسهای مجزا چیده و در سردخانه قرار داد.
×× واحدهای پخش و یا طبخ مواد خام دامی :
شاید یکی از مهمترین وظایف واحد نظارت کنترل بر اماکن پخش و یا طبخ مواد غذایی خام دامی می باشد که از نظر بهداشتی بسیار حائز اهمیت می باشد چون بیشترین مشکلات بهداشتی در این واحدها صورت می گیرد، این اماکن و واحد ها شامل :
مراکز پخش گوشت قرمز مانند قصابی ها و مراکز پخش مرغ و تخم مرغ و مراکز پخش ماهی و مراکز طبخ مواد غذایی مانند : رستورانها، هتل ها و ...، عمل بازرسی به صورت روزانه در مناطق مختلف شهر انجام گرفته و با موارد تخلف برخورد صورت می گیرد.
بخش چهارم :
«کشتارگاه صنعتی مشهد»
کشتارگاه یکی از اماکنی است که در ارتباط مستقیم با سلامت غذایی جامعه می باشد، در این بخش نیز نظارت دقیقی اعمال می گردد که این نظارت توسط دامپزشکان انجام می گردد و آنها سلامت غذایی را تأمین می کنند، در این بخش با دام ها و لاشه های دام هایی که دارای مریضی و بیماری خاصی هستند برخورد می گردد.
در اینجا به بررسی بیماریهایی که در کشتارگاه دیده شد می پردازم که مختصری از آنها را بیان می کنم :
× آبسه (Abcess)
شامل توده ای از چرک است که در کپسول لیفی قرار دارد که بعضی از آنها سطحی بوده و بعضی دیگر نیز داخل عضله می باشند در بازرسی آبسه ها باید از برش دادن آنها خودداری کرد. اگر این آبسه ها موضعی باشند فقط قسمت آلوده را ضبط می کنیم و بقیه لاشه اجازه مصرف دارد. اما اگر در اعضاء مختلف دیده شود و در لاشه نیز لاغری دیه شود باید ضبط کلی لاشه صورت گیرد.
× پلروپنومونی مسری :
بیماری عفونی گاو می باشد که به صورت ورم مزمن ریه و پرده جنب ظاهر می گردد که در مراحل پیشرفته کانون های نکروزی در ریه و غدد لنفاوی ریه دیده می شود. اگر بیماری در مرحله بحرانی می باشد که در آن پرخونی و عوارض تب در لاشه مشاهده شود، ضبط کلی لاشه صورت می گیرد و در غیر این صورت ریه ضبط می گردد و پرده جنب آن نیز ضبط می گردد و بقیه لاشه را می توان مصرف کرد.
× پیروپلاسموز :
بیماری انگلی خون است که در آن هموگلوبینوری، زردی، کم خونی و تب دیده می شود و در لاشه نیز خون رقیق و آبکی شده، عضلات رنگ پریده، زردی در لاشه بویژه روی بافت های چربی، تورم طحال و کبد و پرخونی در کبد و کلیه و قلب دیده می شود و ادرار نیز تیره یا قرمز رنگ است. در این موارد لاشه ضبط کلی می گردد و یا انیکه لاشه را 24 ساعت نگه داشته و بعد لاشه را بررسی می کنند اگر زردی لاشه از بین رفته بود لاشه قابل مصرف می باشد.
× دیستوماتوز :
بیماری انگلی مجاری صفراوی کبد است که عامل، دسته ای از کرمهای پهن برگی شکل نام (Fasciolidae) بود که مهمترین آنها فاسولاهپاتیکا می باشد که در آن لاغری ، کم خونی و آماس در ناحیه حلق و سینه و شکم دیده می شود و در لاشه دام نیز تورم کبد، چسبندگی کپسول کبد به دیافراگم، سیروز کبدی و کانون خونریزی و نکروز در پارانشیم کبد و ضخیم شدن مجاری صفراوی دیده می شود و خارج شدن مایع غلیظ سبز یا قهوه ای رنگ از مجاری کبد در هنگام برش و گاهی خروج کرمها از مقطع برش. در صورتی که آلودگی شدید باشد باید تمام کبد ضبظ گردد و اگر ضایعات موضعی باشند بعد از برداشتن قسمت آلوده بقیه کبد قابل مصرف است بشرطی که خام مصرف نگردد.
× دیکروسولیاز :
این انگل نیز انگل مجاری صفراوی کبد است و توسط دسته ای از کرمهای پهن برگی شکل از خانواده (Dicrocoelidae) بوجود می آید که مهمترین آنها نیز دیکروسولیوم دندرتیکوم می باشد، که عوارض آن مانند فاسیولا هپاتیکا می باشد، در مورد دیکروسولیوم به علت اینکه اندازه آنها بسیار کوچک است و احتمال آلودگی در تمام کبد وجود دارد باید تمام کبد را ضبط نمود.
× سارکوسپورید یوز :
انگل عضلانی می باشد و علائم بالینی ندارد، عامل این بیماری انگلی است بنام سارکوسیت که سفید رنگ و به شکل یک دانه برنج می باشد و معمولاً در عضلات مری، دیافراگم، شکم و بین دنده ای وجود دارد و در صورت آلودگی شدید در تمام عضلات دیده می شود، اگر آلودگی این انگل موضعی باشد فقط به ضبط مناطق آلوده می پردازیم اما اگر آلودگی شدید باشد و در تمام عضلات دیده شود ضبط کلی لاشه باید صورت گیرد.
سیستی سرکوز :
این انگل نیز انگل عضلانی و گاهی سایر بافت بدن می باشد که توسط خانواده تینلها بوجود می آید، این بیماری در اثر مصرف گوشت آلوده، سیستی سرکها وارد روده انسان شده و در آنجا به تینای بالغ تبدیل می شوند و ایجاد بیماری تنیازیس یا همان کرم کدو می کنند، در لاشه دام بیمار پرخونی ماهیچه های بدن دیده می شود و سیستی سرک ها که به صورت دانه بیضی شکلی بوده در یک کیسه پر از مایع قرار دارد و سرکر در آن به صورت نقطه سفید رنگی دیده می شود.
لاشه اگر دارای آلودگی شدید باشد باید ضبط کلی گردد و اگر موضعی و یا خفیف باشد به آن اجازه مشروط داده می شود به شرطی که لاشه سالم سازی گردد که می توان لاشه را 10 روز در دمای 10- درجه نگه داشت و یا پختن گوشت به طوریکه حرارت داخلی قطعات گوشت به 70 تا 60 درجه برسد
«ضد انگل ها»
× آیورمکتین 1 % : (IVermectin)
ضد انگل می باشد و به شکل محلول استریل تزریقی می باشد که برای درمان و کنترل آلودگیهای انگلی داخلی و خارجی در دام های مختلف استفاده می گردد ولی بروی کرم های کبدی و کرم های پهن اثر ندارد.
مقدار و روش مصرف : گاو و گوسفند و شتر ï 2/0 mg / kg یا 1 ml / 50 kg وزن بدن.
سگ ï 006/0 mg / kg ، این دارو به روش زیر پوستی تزریق می شود و در گاو و در ناحیه پشت یا جلوی کتف و در گوسفند در ناحیه گردن و جلوی کتف تزریق شود.
توصیه : قبل از مصرف دارو گوسفندها باید علیه بیماری انتروتوکسمی واکسینه شوند.
× دی مینازن 7% (Diminazene) :
ضد انگل می باشد و بیشتر بر انگل های تک یاخته استفاده می گردد، این دارو برای درمان عفونت های ناشی از گونه های با بزیا مانند : B. bovis ، Cansis ، Motasi ، equi ، Ovis ، bigmina کاربرد دارد و همچنین درمان تریپا نوزومیازیس ناشی از T.brucei ، T.Vivax ، T. congolense ، بکار می رود.
مقدار و روش مصرف : در بازیوز در گاو ، گوسفند و بز و سگ : 5/3 mg / kg (روزانه) و در تریپانوزومیادیس 7 mg / kg (روزانه) و روش مصرف آن تزریق عضلانی یا زیرپوستی می باشد.
× بوپارواکون (Buparvaquone) :
ضد انگل تک یاخته می باشد و به شکل محلول استریل تزریقی موجود است که در درمان بیماریهای مانند تیلریوز که در اثر گونه های مختلف مانند : تیلر یا آنولاتا و تیلریا پاروا عامل بت سواحل شرق استفاده می گردد.
مقدار و روش مصرف : گاو ï 1 ml / 20 kg یا 5/2 mg / kg (یک تزریق) و در موارد شدید بیماری یک بار دیگر 48 تا 72 ساعت بعد تزریق می کنیم و تزریق آن به صورت تزریق در عضله (عضله گردن) ، بیش از 10 ml نباید به یک جا تزریق گردد و اگر بیشتر بود باید آن را در دو قسمت تزریق نمائیم.
× بوتالکس :
یک ضد انگل خونی می باشند که موارد کاربرد آن مانند بوپارواکون می باشد و مقدار و روش آن نیز مانند یکدیگر می باشد.
× فبانتل 100 mg :
برای درمان و کنترل فانماتدهای دستگاه گوارش و تنفسی در گوسفند و بز و گوساله استفاده می گردد.
دسته بندی | معماری |
فرمت فایل | pptx |
حجم فایل | 2580 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 37 |
پروژه تجزیه و تحلیل روستای زنوزق در فایل پاورپوینت 37 اسلایدی زیبا و قابل ویرایش با فرمت pptx
پروژه برای درس روستا
بررسی کل روستا از همه جهات همراه با تصاویر زیبا
زنوزق یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است. زنوزق در کنار شهر زنوز در ۳۰ کیلومتری شمال غربی شهرستان مرند واقع است.
فهرست
روستای زنوزق
موقعیت روستا
اقلیم
ویژگی هاى کالبدى و معمارى بافت
توپوگرافی
محلات
ویژگیهاى اجتماعى – فرهنگى روستا
ساختار سنی :
امکانات آموزشی
نمایى از محوطه داخلى واحد مسکونى
نمایى از جاده منتهى به روستا
وجود ساباط در معابر روستا
خشک کردن زردآلو در بام منازل، نمونه ای از فعالیتهاى اقتصادى
بازشو چوبى در جدار هاى با پوشش کاهگل
نمایى از واحد مسکونى و ایوان مقابل آن
نمونه اى از محصولات باغى روستا
جدول شاغلین :
عواملی که باعث مهاجرت روستائیان شده است عبارتند از :
سیماى معابر بافت و نحوه دفع آب هاى سطحى قبل از اجراى طرح هادی
ذخیره و انبارنمودن علوفه در پشت بام منازل
ترکیب بافت صخر هاى و فضاى سبز در روستا
نقشه اولویت بندى محورهاى اجرایى طرح بهسازى بافت با ارزش
چشمه آب روستا قبل و بعد از ساماندهى
نماى معبرقبل و بعد از اجراى طرح
نمونه اى از اجراى طرح بهسازى بافت با ارزش در روستا
روستای زنوزق از نظر تقسیمات کشوری مرکز دهستان بوده که در فاصله 1/5 کیلومتری شهر زنوز قرار گرفته .این روستا از نظر وضعیت طبیعی روستای کوهستانی بوده وازشرق به کوههای سلطان سنجر، از غرب به روستای درق و از جنوب غرب به شهر زنوز محدود میشود و شمال آن را ناهمواریهای اطراف روستا فرا گرفتهاست.ارتفاع آن از سطح دریاحدود ۱۷۰۰ متر میباشد و منطقه در ۴۵ درجه و ۴۹ دقیقه طول شرقی و۳۸ درجه و ۴۵ دقیقه عرض شمالی قرار دارد.
اقلیم
این روستا از نظرآب و هوایی جزو مناطق سردسیر ایران محسوب میشود که دارای زمستانهای سرد طولانی و بهار و پاییز نسبتاً سرد و تابستانهای معتدل میباشد.حدود ۶ ماه از سال یخبندان است. متوسط میزان بارندگی سالیانه حدود 397/9 میلی متراست.فروردین ماه با 67/5 میلی متر بیشترین و مرداد ماه با 4/6 میلی متر کمترین میزان بارندگی را دارند.میانگین دمای سالیانه 12/7 درجه سانتی گراد میباشد.
ویژگی هاى کالبدى و معمارى بافت
در حال حاضر بخش اعظم روستا را کاربرى مسکونى فراگرفته وخدمات این روستا شامل دبستان، مدرسه راهنمایى، دهیارى، شرکت تعاونى، کارگاه، خانه بهداشت، حمام عمومى متروکه، گورستان، مساجدو چندین واحد تجارى مى باشد. در طرح بهسازى بافت با ارزش که در
سال 1380 به تصویب رسید پیشنهاداتى در جهت رفع کمبود خدمات عمومى روستا پیشنهاد گردیده است.
ساختار سنی :
۱- تعداد جمعیت ۲۰ساله و پایینش ۸۶۳نفر بوده که 42/9٪از کل جمعیت را به خود اختصاص دادهاست.
۲- شمار افراد کمتر از ۴۰ ساله ۱۴۶۹نفر بوده که73/80٪جمعیت را شامل میگردد.
پیش نمایشی از فایل
دسته بندی | معماری |
فرمت فایل | pptx |
حجم فایل | 906 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 29 |
پاورپوینت بررسی روستای قره خضر در 29 اسلاید زیبا و قابل ویرایش با فرمت pptx برای درس روستا
فهرست مطالب
معرفی روستا به لحاظ موقعیت جغرافیایی
شناخت و بررسی علل پیدایش روستا
بررسی وضع موجود و امکانات رفاهی روستا
برق
محدوده اراضی کشاورزی و منابع طبیعی
کاربری آموزشی
کاربری در مانی
کاربری مذهبی
تاسیسات و تجهیزات
کاربری انبار
کاربری کارگاهی
کاربری معابر
کیفیت ابنیه
بررسی شبکه ارتباطی روستا
محل کهنه کند(روستای قدیمی)
محله چلپو
محله کهریز گوزی
شناسایی مشکلات رفاهی مردم روستا
ارائه پیشنهادات برای رفع مشکلات مردم روستا
معرفی روستا به لحاظ موقعیت جغرافیایی :
روستای قره خضر در استان آذربایجان شرقی در شهرستان ملکان واقع شده است.
این روستا یکی از 17 روستای دهستان لیلان جنوبی است که از نظر موقعیت جغرافیایی با روستاهای گدکلو ، ممه دل ( از روستاهای آذربایجان غربی ) از طریق راه آسفالته و با روستاای قندهار ، آغکند قره خضر ، دمیرچی ، حسین آباد و تورچی از طریق راه خاکی در ارتباط میباشد.
روستای قره خضر از شمال به روستای آغکند قره خضر ، از جنوب به روستای گدکلو ، از سمت شرق به روستای قندهار و از غرب به روستای ممه دل محدود میگردد . موقعیت ممتاز قرار گیری روستای قره خضر در کنار جاده ارتباطی به شهر لیلان باعث شده است که با نقاط پیرامون خود با صرف کمترین زمان در ارتباط باشد .
روستای قره خضر در فاصله سه کیلومتری شرق شهر لیلان ، 15 کیلومتری جنوب شرقی ملکان و 10 کیلومتری شمالغرب میاندوآب قرار داشته و از طریق راه آسفالته با این سه شهر در ارتباط است .
شناخت و بررسی علل پیدایش روستا :
از تاریخ بنای روستای قره خضر سند و مدرکی در دست نبوده و صرفا در این
مورد به اظهارات ریش سفیدان و سالمندان روستا اکتفا می گردد تاریخ روستا بر
اساس اظهارات برخی از اهالی به زمان حضرت خضر میرسد . بر اساس
اظهارات برخی دیگر . شخصی انقلابی به نام خدر در این روستا بوده که به پاس
دلاوریها و جنگجوییهای وی که حدود 150 سال قبل می زیسته . نام روستا خدر
و بعد ها در طول زمان تبدیل به قره خضر شده است
1)بررسی وضع موجود و امکانات رفاهی روستا
1-1 آب آشامیدنی
منابع آب آشامیدنی و کشاورزی روستا :
آب آشامیدنی روستای قره خضر از طریق چاه آبی که در فاصله پنج کیلو متری جنوب روستا واقع شده تامین میگردد . آب استحصال شده از این چاه به منبع آب واقع در بخش جنوبی روستا منتقل میگردد . آب شرب روستای مذکور کاملاً بهداشتی بوده و توسط اداره آب و فاضلاب روستایی ملکان هر سه روز یکبار کلر زنی میگردد. و تمامی منازل از امکانات لوله کشی بهره مند هستند . ضمناً لوله کشی آب این روستا در سال 1369 توسط جهاد سازندگی سابق شهرستان ملکان انجام شده است . آب کشاورزی مورد استفاده اراضی کشاورزی روستا از طریق چاههای حفر شده در کنار مزارع ( 140 حلقه چاه نیمه عمیق در کنار مزارع و باغات قابل رؤیت است ) چهار رشته قنات و کانال آب واقع در غرب روستا که از سد نوروزلو منشعب میشود تامین میگردد ، قسمتی از اراضی زیر کشت نیز دیمی بوده که از نزولات جوی تغذیه میشوند
پیش نمایش فایل
دسته بندی | معماری |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 136 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 130 |
مونوگرافی روستای اخترآباد
«فهرست مطالب» |
|
موضوع |
شماره صفحه |
فصل اول |
|
مقدمه: |
|
تعریف مردم شناسی |
2 |
تعریف تک نگاری |
2 |
روستا |
3 |
ملاک های تعریف روستا |
5 |
انواع اجتماعات روستایی |
8 |
انگیزه و هدف تحقیق |
9 |
موضوع تحقیق |
11 |
روش تحقیق |
12 |
فصل دوم: جغرافیا |
|
استان تهران |
15 |
شهرستان شهریار |
19 |
دهستان اخترآباد |
26 |
موقعیت و محدوده اخترآباد |
30 |
وسعت ده |
30 |
کوه ها |
30 |
آب و هوا |
31 |
بارندگی |
31 |
دما |
32 |
رطوبت |
32 |
قنات |
32 |
جنس خاک |
33 |
پوشش گیاهی |
33 |
پوشش جانوری |
34 |
وجه تسمیه |
35 |
آثار تاریخی و قدیمی |
36 |
فصل سوم: موقعیت اجتماعی |
|
مهاجرت |
39 |
جمعیت |
40 |
سطح سواد |
41 |
جمعیت فعال و غیرفعال |
41 |
امکانات روستا |
41 |
فصل چهارم: ساختار فرهنگی |
|
مسجد |
45 |
زبان |
45 |
مذهب |
46 |
خویشاوندی |
46 |
فصل پنجم: سیمای روستا |
|
سیمای روستا |
48 |
مسکن |
49 |
فصل ششم: کشاورزی و دامداری |
|
موقعیت اقتصادی |
52 |
پنبه |
52 |
شبدر |
53 |
وسایل و ابزار کشاورزی |
54 |
تقسیم آب |
54 |
دامداری |
54 |
تهیه انواع لبنیات |
55 |
واحدهای وزنی |
57 |
تقدیم و گاه شمار |
59 |
فصل هفتم: خوراک |
|
انواع نان ها و شیرینی های محلی |
61 |
انواع آشها |
63 |
انواع غذاهای محلی |
65 |
انواع ترشی |
67 |
انواع مربا |
67 |
وعده های غذایی |
68 |
سفره آرایی |
68 |
فصل هشتم: پوشاک (مردان و زنان و کودکان) |
71 |
فصل نهم: مراسم گذار |
|
الف- سیسمونی |
75 |
تولد |
75 |
نامگذاری |
76 |
حمام زایمان |
76 |
ختنه سوران |
76 |
دندان درآوردن |
77 |
اعتقادات در مورد زاد و ولد |
78 |
ب- ازدواج |
79 |
همسرگزینی |
80 |
خواستگاری |
80 |
قندشکنی |
81 |
خرید عروسی |
81 |
مراسم عقد |
82 |
کارت نویسی |
83 |
مراسم بند اندازون |
84 |
پختن نان عروسی |
84 |
حنابندان |
85 |
مراسم عروسی در قدیم |
87 |
حمام بردن داماد |
88 |
تیانه |
89 |
عروس بردن |
89 |
مراسم عروسی در زمان حال |
90 |
جهیزیه |
90 |
عروسی |
91 |
دواخ |
91 |
قیننه سلام |
92 |
هفته حمام |
92 |
ایاق اچماق |
92 |
اعتقادات در مورد عروسی |
93 |
مرگ و میر |
93 |
مراسم تدفین |
94 |
مراسم شام غریبان |
95 |
مراسم سوم |
95 |
مراسم شب هفت |
95 |
مراسم چهلم |
96 |
مراسم سال |
96 |
اعتقادات مربوط به مرگ و میر |
97 |
فصل دهم: مراسم در طول سال شمسی و قمری |
|
شب یلدا |
99 |
چهارشنبه سوری (شال اندازی، فال گوشی) |
99 |
مراسم خانه تکانی |
101 |
خرید عید |
101 |
عیدی بردن برای عروس |
102 |
سال تحویل |
103 |
سیزده بدر |
104 |
عید قربان |
104 |
عید غدیر |
105 |
عید فطر |
105 |
مراسم مربوط به ماه محرم و صفر |
105 |
علم بندی |
106 |
تاسوعای حسینی |
107 |
عاشورای حسینی |
107 |
فصل یازدهم: صنایع دستی |
|
قالی بافی |
109 |
توبره بافی |
111 |
گلیم بافی |
112 |
پلاس |
112 |
کلاه و دستکش |
113 |
فصل دوازدهم: اوقات فراغت |
|
شب نشینی |
115 |
مسابقه |
116 |
چاپ چاقان بازی (یک قل دو قل) |
116 |
وسطی |
117 |
زبر قیچ (لی لی) |
117 |
تمباقا بازی (کمربند بازی) |
119 |
هفت سنگ |
119 |
فصل سیزدهم: اعتقادات و باورها |
|
اعتقادات و باورها |
122 |
مراسم طلب باران |
124 |
طب سنتی |
125 |
داروهای گیاهی |
126 |
فصل چهاردهم: فرهنگ فولکور |
|
ضرب المثلها |
127 |
لالایی ها |
127 |
چیستان |
129 |
ترانه ها |
130 |
رقص های محلی |
131 |
دسته بندی | معماری |
فرمت فایل | ppt |
حجم فایل | 30328 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 130 |
شامل: ویژگی های طبیعی روستا (موقعیت روستا، آب و هوا، منابع آب، جنس خاک، توپوگرافی، پوشش گیاهی، زندگی جانوری، وسعت روستا، ویژگی خاص طبیعی)
ویژگی های انسانی: ویژگی های تاریخی (تاریخچه پیدایش، علت وجود روستا، نام و وجه تسمیه)، ویژگی های اجتماعی (نام محلات و وجه تسمیه آن، روابط بین مردم، نام اقوام موجود در روستا، روابط خویشاوندی، مهاجرت، جمعیت روستا، بهداشت روستا، تعداد بناها و ساختمانها، مدیریت روستا در گذشته و حال، تقسیمات کشوری، دین مذهب و مراکز مذهبی، زبان، سواد و مراکز آموزشی، آداب رسوم، علمای روستا، گردشگری، نژاد مردم، اوقات فراغت، نهاد های روستا قبل از اصلاحات اراضی)
ویژگی های اقتصادی (نوع معیشت و اشتغال، قیمت زمین داخل روستا، قیمت زمین در اراضی بیرون روستا، قیمت ساختمان، مالکیت، کیفیت کشاورزی، نقش مراکز کاری اطراف روستا در اقتصاد آن، تاریخچه زمین داری، چگونگی کشاورزی و سیر تحولی آن)
مطالعات حوزه نفوذ (اهالی روستا، نام روستاهایی که برای مایحتاج به روستا مراجه می کنند، آیا روستا مرکز دهستان است، فاصله روستا تا نزدیکترین شهر و نام شهر، برسی ایلات و عشایر در حوزه نفوذ و تعثیرات ناشی از آن، کیفیت راههای ارتباطی اطراف روستا، مصالح ساختمانی از کجا تامین میشود)
مطالعات فیریکی (کالبدی) (کیفیت ابنیه، جنس خاک، کاربری زمین، طبقات ساختمان، خصوصیات مرکز روستا، بناهای تاریخی، شکل استقرار و تیپ روستا)
تاسیسات عمومی و زیربنای (مراکز آموزشی، مراکز درمانی، مراکز اداری، مراکز مذهبی، امامزاده، گورستان و غسالخانه، مرکز فرهنگی، مخابرات، کشتارگاه، کیفیت دفع فاضلاب، کیفیت دفع آبهای سطحی، کیفیت دفع زباله)
ترافیک و شبکه های ارتباطی (نعیین درجه بندی راهها، سطح پوشش معابر، عرض معابر، کیفیت سطح حرکت در معابر، نحوه حرکت وسایل نقلیه از سطح روستا، سابقه تصادف، مشکلات ترافیکی)
مشکلات روستا (محدویت ها و مشکلات روستا از زبان مردم، محدویت ها و مشکلات روستا از نظر شما، پیشنهاد روستائیا)
تجزیه و تحلیل معماری و ویژگی های کاربری (تجزیه تحلیل نکات مشترک در بناها، نماسازی، شکل گیری روستا، نوع سرانه و کاربری، مصالح، پوشش بام، جهت گیری)
و ... همراه با نقشه و عکس
دسته بندی | معماری |
فرمت فایل | ppt |
حجم فایل | 4249 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 29 |
شامل: پیشینه ابیانه، فضا در معماری ابیانه، الگوی معماری تاثیر بر شکل پلان، بررسی معماری کنسول در ابیانه، معیارهای معماری و شهرسازی روستا از دیدگاه اقلیمی همراه با پلان و مقاطع، بررسی تابستان نشین و زمستان نشین
بررسی مسجد جامع ابیانه، مسجد پرزله، آتشکده هریک، مسجد حاجتگاه، مسجد یسمان، زیرتگاه هینزا، زیارتگاه بی بی زبیده خاتون، موزه مردم شناسی و ...
عکس هایی از معبد آناهیتا، خانه محلی ابیانه، گذر اصلی روستای ابیانه، قلعه ابیانه، صنایع دستی، لباس محلی، گذرها و ...
دسته بندی | معماری |
فرمت فایل | ppt |
حجم فایل | 54752 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 129 |